Gebouwen die doorgaans voor het grote publiek achter muren verscholen liggen, begeleid bezoeken? Tijdens de Openmonumentendagen kan het. Dit weekend is het in Brussel weer zover. Uit het uitgebreid aanbod pikken we er een uit: het Museum voor Arbeid en Industrie (voormalige Compagnie des Bronzes).
Door omstandigheden kunnen gebouwen al eens van bestemming veranderen, al is het maar om ze van de sloop te redden. Dit lot was ook een gebouw aan de Ransfortstraat in Molenbeek beschoren. Het gebouw kwam er om een van de vele industriële ondernemingen die in de loop van de 19de eeuw naar de rand van de stad uitweken, in onder te brengen. Het maakte deel uit van de wijk die vroeger het Manchester van België werd genoemd. De wijk kwam er als antwoord op de expansie van de stedelijke industrie in en rond Brussel.
Het metaalverwerkend bedrijfje Cormann et Compagnie was midden 19de eeuw opgericht en bevond zich in centrum Brussel. Het produceerde zink voor o.m. de bouwnijverheid, produceerde en plaatste gasleidingen en toestellen voor gasverlichting en maakte voorwerpen uit zink, brons, ijzer en andere metalen.
Een 40-tal jaar later was de onderneming door de uitbreiding die ze nam, genoodzaakt om het grootste deel van haar productieactiviteiten te verplaatsen naar de stadsrand en wel naar de Molenbeekse wijk waarvan sprake. Door de opkomst van het toepassen van elektriciteit bij het verlichten van eerst de stedelijke en en later particuliere ruimte ging het bedrijf al snel verlichtingstoestellen met gas aanpassen voor gebruik van elektriciteit. Tevens specialiseerde het zich in het gebruik van brons, zowel bij het produceren van verlichtingsarmaturen als bij het realiseren van bronzen beelden. Bij dit laatste herintroduceerde La Compagnie des Bronzes de verlorenwastechniek (het bedrijf had inmiddels, bij het officialiseren van nieuwe statuten, een andere naam aangenomen).
In beide hoofdactiviteiten ging het La Compagnie des Bronzes voor de wind. Op haar hoogtepunt, in 1880, stelde het in de bronsgieterij en de meerdere, andere ateliers het 300-tal arbeiders tewerk. De Compagnie had aanzien tot buiten de grenzen. Het aantal bronzen beelden en voorwerpen voor monumenten, gebouwen, fonteinen of andere constructies die het bedrijf afleverde was groot, tot het tij ging keren en meer en meer kunstenaars/opdrachtgevers de Compagnie de rug toekeerden, mede doordat het bedrijf niet meer aan de kwaliteitseisen kon blijven voldoen. Een laatste gietsel zal in 1977 de ateliers verlaten. De actiteiten van de gieterij maakten dan nog slechts een paar procent van het totale omzetcijfer van de onderneming uit. Nog hetzelfde jaar verliet he bedrijf het gebouw aan de Ransfortlaan. Het gebouw kreeg een nieuwe bestemming. Nu is er het museum La Fonderie gevestigd.
Het Museum voor Arbeid en Industrie (La Fonderie) (Ranfortstraat 27, 1080 Brussel) houdt opendeur op zaterdag 18/9 en zondag 19/9 van 10u tot 17u.
Demonstraties smeden i.s.m. IJzer en Vuur zijn er te bekijken van 14u tot 17u.
Tekst: Michel Zeghers
