Zondag was ik aanwezig op het interreligieuze concert “Vele stemmen één klank” dat ik hier eerder al aankondigde. Ruim op tijd – ik moest immers nog een kaartje kopen – stond ik in de hal van de Protestantse Kerk Brussel. De man die me het laatste(!) kaartje verkocht was net als ik linkshandig.
Met een academisch kwartiertje vertraging begon het concert. Alle stoeltjes in de kerk zaten vol. Dominee Steven Fuite begroette onder andere Brussels volksvertegenwoordiger Jos Chabert en de Brusselse schepen voor de erediensten Chantal Noël. Daarna gaf hij ons in zijn inleiding in drie talen een overzicht van wat ons te wachten stond. Elk van de programma’s uit de Vedische, islamitische en christelijke traditie zou worden voorafgegaan door een meditatieve tekst. Verder werden we aangespoord om onze mobieltjes uit te schakelen en het applaus te bewaren tot op het einde van het concert.
De repetities van de afgelopen dagen hadden geleid tot een bijzondere harmonie tussen de muzikanten. En dus stond er een onaangekondigd stukje op het programma, een intercultureel extraatje, gebaseerd op een menuet van Johann Sebastian Bach.
Voor het Vedische programma werd een tekst gekozen uit de bekende Bhagavad gita. De tekst (hoofdstuk 5, vers 3) sprak ons over de onthechting, het vervullen van zijn aardse taken zonder haat noch begeerte. Vervolgens konden we luisteren naar Vedische zang van Rifat Ahmad en muziek van Sandip Banerjee (tabla-trom) en Ariane de Bièvre (bansuri-fluit).
Het islamitische programma werd ingezet met het declameren van enkele aya’s uit de Koran: de luisteraar werd aangemoedigd om te bidden, zich van kwaadspreken te onthouden en aan liefdadigheid te doen. Het optreden van het a-capellakoor Al Ghadir sprak sterk tot de verbeelding. Met hun krachtige stemmen brachten deze vijf mannen spirituele gezangen uit de zesde eeuw, gecombineerd met citaten uit de Koran.
Het christelijke programma begon met een stuk uit de Bergrede van Matteus (hoofdstuk 5, vers 1-10): Jezus onderricht de mensenmassa over de eigenschappen die hen tot het koninkrijk Gods kunnen brengen. Het muzikale gedeelte kwam grotendeels uit het werk van Johann Sebastian Bach. Eerst het koor van de Protestantse Kerk Gaudeamus o.l.v. Natalie Goossens en met Raymond Auquier op het orgel. Daarna speelde Peter Oerlemans op het orgel de Prelude en Fuga uit het eerste boek van Das wohltemperierte Klavier (BWV 866). Tenslotte zong sopraan Hermien Heres onder begeleiding van Peter Oerlemans (orgel) de aria “Mein Jesu, ziehe mich nach dir” (BWV 22).
En dan kwam de langverwachte interreligieuze finale met verschillende versies van het klassieke Noord-Indiase lied “Lagi Mori”, zowel gezamenlijk als afzonderlijk gezongen door de muzikale vertegenwoordigers van de aanwezige religies. Deze samenzang werd deskundig geleid door Daniel Schell die er ook het publiek actief bij betrok. Een bijzonder gevoel van samenhorigheid en enthousiasme maakte zich van de aanwezigen meester.
Na ongeveer anderhalf uur luisteren mochten de toehoorders dan eindelijk applaudisseren. En dat deden ze lang en uitbundig om op die manier hulde te brengen aan het geïnspireerde samenspel. Dominee Steven Fuite nodigde ons uit voor de receptie met een drankje en een hapje: muntthee, frisdrank of wijn, en verschillende zoete en hartige hapjes waren en abondance aanwezig.
In een gesprekje met iemand van de deelnemende groeperingen drukte ik mijn bewondering uit voor het geslaagde concert. Het mooie resultaat bleek echter minder vanzelfsprekend dan gedacht. Tijdens de organisatie en de repetities speelden de onderlinge cultuurverschillen de nochtans goedwillende deelnemers wel degelijk parten. Een extra stressfactor waarvan de toehoorders desondanks niets hebben gemerkt.
Het is tegelijkertijd ontnuchterend en ontroerend om vast te stellen dat het samenspelen, samenwerken en samenleven van verschillende culturen niet vanzelf gebeurt, maar dat er alle dagen opnieuw een inspanning voor moet worden geleverd. Het getuigt van moed en kracht dat de deelnemende organisaties aan het concert “Vele stemmen één klank” deze uitdaging op een muzikale manier zijn willen aangaan, “ohne Furcht und Heuchelei” als het ware, en geïnspireerd door de wil om ten volle uiting te geven aan hun geloof: Soli Deo Gloria.
