Categorieën
Faits divers

Nederlandstalige Brusselaar geen Vlaming?

Natuurlijk is een Nederlandstalige Brusselaar wel een Vlaming (tenminste als die niet uit Nederland afkomstig is). Maar wanneer ik me voorstel als een Flamande à Bruxelles, denken mijn Franstalige gespreksgenoten stelselmatig dat ik ingeweken ben. En dat is niet zo. Ik ben hier geboren (Ukkel) en getogen (Schaarbeek). Maar ik ben ook op en top Nederlandstalig. Vlaams. Une flamande. Ik vermoed dat taalverschillen ivm de woorden die we gebruiken om te communiceren over onze taal of herkomst mee aan de basis liggen van deze verwarring. Verwittiging: als je hier te lang over nadenkt, kan je er je kop over breken.

Let maar eens op. Het woord Vlaams kan je op twee manieren gebruiken:

  • als substantief is het de aanduiding voor een taal: voor die variant van de Nederlandse taal (of het Nederlands) die we in Vlaanderen én Brussel spreken, het Vlaams. (Om het moeilijk te maken: je kan dit woord ook gebruiken als adjectief, zoals in de Vlaamse taal.)
  • als adjectief is het de aanduiding voor een cultuur (inclusief de taal): voor de cultuur van zowel de inwoners van Vlaanderen als van die bewoners van Brussel die zichzelf beschouwen als behorend tot de Vlaamse cultuur. We spreken van de Vlaamse cultuur, Vlaamse primitieven, Vlaamse volkscafé’s,…

Maar de invulling van deze onderverdeling mag je niet doortrekken naar de Franstalige zijde van ons land. Weliswaar heb je daar ook een substantief dat een taal aanduidt en een adjectief voor een cultuur, maar die woorden zijn niet hetzelfde! Bovendien kan je de bewoners van de hoofdstad niet aanduiden met hetzelfde woord als de bewoners van Wallonië. In detail:

  • aanduiding voor een taal: Frans (substantief) of Franstalig (adjectief), hierbij is geen apart woord voor die variant die zowel in Wallonië als in Brussel gesproken wordt, én zich onderscheidt van wat men in Frankrijk spreekt. Je kan wel het woord Waals gebruiken voor het dialect dat men in Wallonië spreekt, maar als je het Brussels-Franse dialect wilt benoemen, kan je geen toevlucht nemen tot het woord Brussels, aangezien dat eerder een – weliswaar erg Franstalige – variant op het Vlaams is.
  • aanduiding voor een cultuur: er is geen adjectief dat je, zoals Vlaams, kan gebruiken voor de cultuur van zowel de inwoners van Wallonië als van de Franstalige bewoners van Brussel.

Mijn conclusie is dat wie ervan uitgaat dat het adjectief Vlaams (of Flamande) hetzelfde betekent tav Vlaanderen als Waals tav van Wallonië, er nooit uit zichzelf rekening mee zal houden dat iemand die zich voorstelt als Flamande à Bruxelles wel eens een rasechte Brusseleir zou kunnen zijn.

Zou het helpen als ik me une Bruxelloise Flamande noem? Of moet ik er echt une Bruxelloise Néerlandophone van maken?

Share

Door Tineke

Tineke Van Engeland. 34 jaar. Woont met haar vriendin in het centrum van Brussel, tussen Beurs, Brouckère en Muntplein. Is actief bij het Regenbooghuis en Transitie Brussel. Werkt rond duurzame consumptie.
Schrijft graag over duurzaamheid, winkels, lijstjes, het Anspach Center, holebi's, fotografie,...
Heeft een eigen site met blog, fotoblog en fotogallerij: www.fototineke.be.