Het was al een tijdje geleden, maar blijkbaar maken ze er bij de Brusselse groendienst een driejaarlijkse sport van om net voor de zomer platanen zo te ‘snoeien’ dat er enkel nog kapstokken overschieten. De restanten van deze kaalslag kan je momenteel bewonderen op de Nieuwe Graanmarkt en langs de Handelskaai. Het getuigt naar mijn aanvoelen in ieder geval van weinig respect voor deze majestueuze bomen.
Uiteraard heeft alles een reden en geloof ik niet dat ze kwaadwillig die bomen zo toetakelen. Daarom ben ik even te rade gegaan bij iemand die er iets vanaf weet en stelde hem de vraag: waarom?
Een deel van het antwoord kan je situeren bij het ontwerp. In dit geval is het een slecht ontwerp. Te grote / brede bomen aanplanten waar er geen plaats is om door te groeien is niet echt bepaald doordacht en getuigt van totale onkunde. Hiervan kan je een treffend voorbeeld vinden in de smalle woonstraten van Sint-Joost. Veel te grote bomen aanplanten in veel te kleine straatjes vraagt om snoeiwerk. De mens heeft om de een of andere reden altijd de drang om de natuur in het gareel te houden, nietwaar?
Brengt ons direct bij de volgende vraag of drastisch snoeien ook negatieve gevolgen heeft voor zulke bomen? Platanen kunnen tegen een stootje en zien er niet zoveel vanaf, maar ideaal is het niet. Als het snoeien niet goed werd uitgevoerd, kan er rot ontstaan en worden de bomen bijgevolg een stuk minder oud.
Zodra je aan het snoeien slaat, ben je bijna verplicht om het te blijven doen, want de structuur van de bomen is verzwakt. Als je de nieuwe ‘scheuten’ zou laten uitgroeien is de kans groot dat ze aan de basis afknappen. Dus eenmaal slecht begonnen, moet je in de boosheid volharden.
De motivatie van dat snoeisyndroom kan op een aantal vlakken liggen:
Een van de voor de hand liggende en verantwoorde redenen heeft betrekking op de waterhuishouding ; hoe meer blad aan een boom, hoe meer verdamping en dus hoe groter de nood aan water en in de stad kan dit soms in het gedrang komen. Er onstaat een onevenwicht tussen wortelgestel & kroon dat dit moet compenseren. Al kunnen platanen wel relatief goed tegen droogte.
De overlast vermijden aan de omliggende huizen (te veel schaduw , te veel bladeren…) of het vrijwaren van elektrische kabels (tram) en geen zin om voor de veiligheid in te staan van bomen die te groot uitgroeien, kan ook meespelen.
En als bezigheidstherapie voor de groendiensten kan het ook meetellen.
Een tip aan de stad, vervang tijdig heel de boel (al is dit niet altijd een goed idee, want in Brussel hebben ze de neiging om alles te vervangen met onnozele sierboompjes die in geen honderd jaar op iets gaan lijken). Vervang die door bomen die vrij kunnen groeien en in de juiste hoeveelheid. Te veel bomen planten zoals op de Nieuwe Graanmarkt heeft ook echt geen zin. Geen bomen planten is in bepaalde gevallen ook beter. Maak van de lanen en pleinen eronder een echt gezellige plek voor de komende eeuw. De tijd dat boomverzorgers bezig zijn kunnen ze echt beter besteden dan aan dergelijke halve gruwelijkheden van het bomendom.
(Gemeentelijke) groendiensten hebben – vrees ik – een haat-liefderelatie met hun zorgenkinderen, de bomen. Heel wat werken nog met een mentaliteit van de jaren stillekes en ze weten niet beter.
Tja, snoeien is noodzakelijk want een goed ‘alternatief’ neemt blijkbaar wat tijd in beslag. Het is de gemeente die moet afwegen welke optie ze kiezen. In ieder geval ben ik benieuwd welke keuze Brussel de komende jaren zal maken.
