De Franstalige Brusselaar Simon Raket mag zich Belgisch kampioen poetry slam noemen. In een spannende finale in Muntpunt versloeg hij in een extra battle Martijn Nelen. De 40-jarige winnaar, die sinds 2010 deel uitmaakt van het Luikse jazz-rapcollectief Speakeasy, mag ons land vertegenwoordigen op het EK in Estland.
Poetry slam is een onecht kind van de dichtkunst en de hiphop, een bokswedstrijd met woorden. De dichters-performers krijgen drie minuten tijd om zich op het podium te bewijzen, waarna de vakjury punten geeft en het applaus van het publiek gemeten wordt. Muzikale begeleiding en accessoires zijn uit den boze. Niets in de handen, niets in de mouwen: het komt op de tekst en de performance aan.
Zestien kandidaten traden in Brussel aan. Negen bedienden zich van het Frans, zeven van het Nederlands. Over de taalgrens bestaat er al een langere traditie van slam. Bovendien is het Frans iets melodieuzer dan het hoekigere Nederlands. De vertalingen verschenen simultaan op scherm. Uiteraard is het gemakkelijker om in je eigen taal naar een voordracht te luisteren, zeker gezien de snelheid en de taalacrobatie die bij het genre horen.
Opvallend bij de editie van dit jaar was dat de zware thema’s niet geschuwd werden en dat er luide maatschappijkritiek weerklonk. Carmien Michels riep staatssecretaris Francken in een fraaie performance op om meer mededogen met vluchtelingen te hebben, Lisette Lombé kapittelde het bruine gedachtegoed van Marine Le Pen, Martijn Nelen huldigde verzetslieden tijdens de Tweede Wereldoorlog en ook de Palestijnse kwestie passeerde de revue. De actualiteitswaarde was een pluspunt, maar bij sommige deelnemers was de boodschap helaas te eenduidig en de uitwerking te banaal om te beklijven.
Simon Raket reed daarentegen een foutloos parcours en overtuigde met een feilloos gevoel voor ritme, stilistische virtuositeit en verhalende kracht. Eerst definieerde hij op een aanstekelijke manier slam als de aloude kunst om de stem van de mens te laten weerklinken en om als een alchemist stront in goud te veranderen. “Ach, eigenlijk dient de slam tot niets, behalve om niet te sterven.” Bij zijn tweede acte de présence ging hij over tijd, maar hij verveelde geen seconde. Met sterke beelden en scherpzinnige humor schilderde hij wat er allemaal door hem heen gaat tijdens een fataal auto-ongeval: waarom ben ik gestopt met roken als het hier eindigt, wat met de voordeelpunten van de Carrefour? Om zijn zoon nog een levensles te geven (“Twijfel altijd. Bemin altijd.”) en te besluiten met “Ik mis mijn toekomst nu al.” Ten slotte dichtte hij over een bijzondere ontmoeting in een Hollywood-bar, waaruit bleek dat poëzie opwindend is en ervan houdt om gebeten te worden.
Misschien kan de organisatie achter het kampioenschap, Creatief Schrijven, volgende keer uitwijken naar een concertzaal zoals de AB of de Botanique? Met een podium en spots en voor een staand publiek komt het rock ’n rollgehalte van poetry slam nog beter tot zijn recht. De puntentelling kan dan ook meteen transparanter verlopen, met een regelmatig overzicht van de tussenstanden.
Het VRT-journaal maakte een reportage over het BK. Van Simon Raket staat een mooi slamfilmpje op YouTube.
