In de derde editie van SLOW (Slam Our World) ontmoetten kunstenaars uit Brussel en Kinshasa elkaar in de KVS. Ondanks de korte voorbereidingstijd werd het een gulle voorstelling die barstte van de onstuimige creativiteit.
(c) Danny Willems
KVS-dramaturge Kristin Rogghe trok afgelopen zomer naar Kinshasa met rapper/acteur/theatermaker Pitcho Womba Konga en filmmaker Roland Dumbi-Kabangu, twee Brusselse artiesten uit de Congolese diaspora. Ze ontmoetten er onder meer slammer Do Nsoseme Dora en regisseur Fabrice Kalonji, die een tegenbezoek aan Brussel brachten. Het eindresultaat, waarvoor slechts een week gerepeteerd werd, is een artistieke kruisbestuiving vanjewelste. Slam poetry en andere gesproken teksten in het Frans, Nederlands en Engels wisselen af met videofragmenten, muzikale intermezzo’s en zowaar scenes van mannelijke en vrouwelijke showworstelaars in de ring.
Human being
Een zeer heterogeen stuk dus, dat verbonden wordt door het centrale thema ‘kleur’. “Denk niet zwart-wit, maar in de kleur van je hart”, klinkt het in een oude hit van Frank Boeijen. Dat is anno 2017 allesbehalve vanzelfsprekend, bleek uit de getuigenissen van de diverse performers. Meermaals brachten ze het gevoel ter sprake dat ze in Europa op straat anders bekeken worden, als allochtonen en dus buitenstaanders, zelfs als halve wilden en potentiële criminelen. “Waar kom je vandaan, wat doe je hier?” zoemt het op een bepaald moment door de tram. In een Engelstalige interventie betreurt een acteur dat hij meteen in het vakje ‘Afropean’ wordt geschoven, terwijl hij zich gewoon een ‘human being’ voelt. Een blik op sociale media en krantenforums na rellen met mensen met een migratieachtergrond volstaat om te besluiten dat racistische vooroordelen hardnekkig blijven voortleven in ons land. Als blanke Belg is het moeilijk om je in te leven in die situatie.
Wat te doen tegen achterstelling en discriminatie? Het gevaar is reëel dat je je wentelt in een slachtofferrol als je wantoestanden blijft aanklagen. In een activerende rede luidde het dat nieuwe Belgen hun plaats moeten opeisen en solidair moeten zijn. De demografische realiteit is inderdaad dat de superdiverse samenleving, zeker in de stad, een feit is en zich zal doorzetten. Migratiestromen zullen ook niet stilvallen. Gelijke kansen in onderwijs, huisvesting en tewerkstelling blijven in dat opzicht belangrijk, net als gekleurde rolmodellen in politiek, media, cultuur en sport.
Rumba
De dubbele identiteit was ook een terugkerend motief in de voorstelling. Het verrijkt je, maar je dreigt ook tussen twee stoelen te vallen. In Europa ben je een Afrikaan, in Afrika een Europeaan. Een krachtig beeld dat een Congolese Belg gebruikte: “Ik ben half mayonaise, half pilipili.”
In een filmpje zagen we mensen in Brussel reageren op de vraag wat ze over Congo weten. Het antwoord was vaak hetzelfde: een vroegere kolonie van België in Afrika, die nu door armoede, geweld en wanbestuur geteisterd wordt. Anderen wezen terecht op de rijkdom aan natuur, cultuur en grondstoffen, zoals het erts coltan, een onmisbaar bestanddeel van gsm’s en computers. Tijdens de voorstelling leek het zinderende Kinshasa een stuk dichterbij door de aanstekelijke muziek, van rumba tot rap. Anderzijds was er ook oog voor schrijnende Afrikaanse verhalen in een aangrijpende getuigenis over de vlucht uit Rwanda na de genocide op de Tutsi’s in 1994.
Showcase
SLOW 3 verveelde geen moment en blonk uit door knappe muziek en wervelende woordperformances. Het was een rijkgevulde grabbelton en een unieke showcase voor talenten. Toch een punt van kritiek: de veelheid aan stemmen bleek soms nefast voor de diepgang en cohesie. Sommige performances, zoals de spectaculaire worstelscènes, hadden weliswaar een hoog entertainmentgehalte, maar waren wel erg vrijblijvend.
(c) Danny Willems
SLOW 3 was te zien in de KVS op 24 en 25 november.
