In het Museum Kunst & Geschiedenis in het Jubelpark vind je een overweldigende overvloed van artefacten. Maar wie slaagt erin om alle uithoeken van het museum te ontdekken? De wandeling ‘Opmerkelijke vrouwen’ maakt een boeiende selectie van de vaste collectie.
Een herenhuis in een smalle straat in de buurt van de Aula van de universiteit van Gent. Een bordje gaf aan dat er een museum over de geschiedenis van de wetenschap was gehuisvest. Tijdelijk, want het pand was niet echt geschikt om een museum in onder te brengen.
Je kon er zo maar binnenwandelen. Een korte trap leidde naar een bel-etage waar allerlei wetenschappelijke meettoestellen nogal willekeur naast elkaar stonden opgesteld. Een streling voor het oog, voor mijn ogen alleszins. Weinig of geen toelichting. Het uitzicht van wat er stond sprak boekdelen. Overdaad en de nauwgezetheid van de wetenschappelijke methode waarmee de toestellen waren ontwikkeld deden de rest. Niet enkel het toepassen van wetenschappelijke kennis is van belang, ook het bewaken van de wetenschappelijke methode is maatschappelijk waardevol. Het besef drong door en maakte indruk.
Mijn bezoeken aan het Jubelparkmuseum waren minder toevallig. Ik keek ernaar uit om nog eens naar Brussel te gaan. Vooral tijdelijke tentoonstellingen over oude culturen uit Midden- en Zuid-Amerika trokken mijn aandacht. Er werd hierbij geput uit de vaste collectie van het museum maar ook stukken uit andere musea en privécollecties waren er te bekijken.
Ik had een latente interesse voor geschiedenis en mijn gevoel voor kunst en cultuur was eerder beperkt. Ik had wat met de indianen uit Noord-Amerika die in de verdrukking waren gekomen bij migratiegolven uit West-Europa. Als jongetje was ik indiaan geweest wanneer er oorlogje gespeeld werd.
Maya’s en Azteken associeerde ik met de resten van een cultuur die 19de eeuwse wetenschappers uit een ver verleden voor het nageslacht hadden bewaard en met de romantische hang naar een beschaving die niets had te maken met Grieken en Romeinen en bij uitbreiding de hele westerse wereld. Mijn bezoeken aan de tentoonstellingen waren een vorm van escapisme, een zoektocht naar de oervormen van de kunst.
De zoektocht beperkte zich tot wat bij tijdelijke tentoonstellingen werd getoond. De drang om op ontdekkingstocht te gaan in andere zalen was me vreemd. Nu moet ik bekennen dat ik geen veelvraat ben als het erop aan komt om kunst te beleven. Zelden of nooit bezoek ik op een dag meer dan een museum. De indrukken die ik opdoe brengen al snel verzadiging met zich mee. Mijn schroom om begane paden te verlaten kan in het geval van het Jubelparkmuseum ook wel wat te maken hebben gehad met de eerder rudimentaire ontsluiting van de vaste collectie.
Wetenschappelijk verantwoord zal die wel zijn en mij hoor je niet zeggen dat de keuze om de overvloed aan artefacten voor zich te laten spreken de verkeerde is. Feit is dat ik er, uit al dan niet vermeend gebrek aan noodzakelijke voorkennis, nooit toe kwam om in het grote gebouw op schattenjacht te gaan.
Eerder dit jaar is de naam van het museum aangepast. Museum Kunst & Geschiedenis werd het. Ook aan het beter toegankelijk maken van de vaste collectie is gewerkt. Bezoekers worden ertoe aangezet om ook de vaste collectie te gaan bekijken en wel door ze op pad te sturen. Rond het thema ‘Opmerkelijke vrouwen’ is een wandeling uitgestippeld die je met gebruik van een plan in alle uithoeken van het museum brengt. Een zoekplaatje is het wel, die plattegrond van het museum.
Als je ziet welke kunstwerken en objecten voor het parcours werden uitgekozen valt de grote verscheidenheid op. Waar je bij een gewoon bezoek je aandacht verdeelt over alles wat je te zien krijgt, word je nu genoodzaakt om wat voort te maken om het eind te geraken. Als bevrijd stap je hele zalen door om toch maar die ene spijkerschrifttablet uit Mesopotamië, dat ene bas-reliëf daterend uit het Nieuwe Rijk of die ene buste van Maria-Theresia van Habsburg te aanschouwen. Zo weet je bij een volgend bezoek waar je moet zijn voor meer van dat moois.
Het Museum Kunst & Geschiedenis (Jubelpark 10, 1000 Brussel) is open op dinsdag tot vrijdag van 9u30 tot 17 uur, op zaterdag, zon- en feestdagen van 10 tot 18 uur. Gesloten op maandag.
De brochure Femmes remarquables/Opmerkelijke vrouwen en het plan van het museum zijn gratis beschikbaar aan de balie in de inkomhal. De toegangsprijs tot de permanente collecties bedraagt 10 euro.
illustratie: Monumentaal beeld van de Golfkust (Mexico, El Zapotal, Klassiek, 600-900 na Chr.)
