Categorieën
Podium Reizen & Toerisme Rewind

Rewind: Lux live

Vandaag is het #zwartedonderdag.  Radio 1 neemt op passende wijze afscheid van radio-icoon en levende muziekencyclopedie Luc Janssen. We doken in ons archief en vonden een bespreking uit januari 2009 van zijn tv-programma Lux, dat opgenomen werd in het Amerikaans Theater.

Op kille, donkere winteravonden is het verleidelijk om je in een luie stoel te nestelen en, al dan niet van een fleece dekentje voorzien, naar tv te kijken. De recente kijkcijferpieken bewijzen dat nog maar eens. Maar er zijn ook andere mogelijkheden. Je hoeft ervoor de tv zelfs niet te missen. Ik ging deze week naar een opname van het Canvas-cultuurprogramma Lux.

(c) Tom Cornille

Na een lange tramrit, een wandeling door een duistere voetgangerstunnel en onvrijwillig pootjebaden in de plassen van een geïmproviseerd paadje bereik ik mijn bestemming: het Amerikaans Theater. Een mastodont die bij mij vooral herinneringen oproept aan Expo 58 en de legendarische Pak De Poen Show met de gebroeders Verreth. Nu vinden er soms nog tv-opnames plaats en de ontkoppelde Radio 2 heeft er zijn stek.

Aan de balie word ik doorverwezen naar een in rood licht badende ingang. En inderdaad, de affiches van Lux wijzen mij de weg. Als ik aan de vestiaire mijn jas ophang, zie ik sporen van vergane glorie: een stokoude telefoon, nummerbordjes met BRTN erop. Ook het al wat oudere en bezadigde ontvangstpersoneel past in dat plaatje. Welkom bij De Collega’s!

Maar daar is de blitse presentator van vanavond al: Luc Janssen komt het publiek zeggen dat de opname vertraging heeft, omdat de saxofonist van Lady Linn zijn instrument heeft laten liggen in de trein. Dus er is nog tijd om in de foyer een tweede Leffe te bestellen. De sponsor biedt vijf van zijn biervariëteiten aan, waaronder een kerstbier en Radieuse. Er liggen ook borrelhapjes klaar: chips, kaas en salami. De circa 35 mensen die zijn opgedaagd, hebben zich aan de kledingvoorschriften gehouden, zodat het lijkt alsof sommigen net van een begrafenis komen.

Twintig minuten later dan voorzien, kunnen we de opnamestudio betreden. De set bestaat uit een rood tafeltje en twee stoelen, omgeven door enkele doorzichtige doeken. Aan de wanden hangen schermen waarop de door de centrale gast gekozen fragmenten geprojecteerd worden. Het staande publiek wordt strategisch verspreid en deelt de studio met de opnameleider, vaste en bewegende camerateams, licht- en geluidstechnici. Geen publieksopwarmer of applausmeester vanavond. We mogen lachen en applaudisseren wanneer we willen, maar we mogen de studio pas verlaten als de opname achter de rug is. De bedoeling is in één take op te nemen.

Tien seconden voor de opname, klinkt het dan. Vijf, vier…Er ontspint zich meteen een boeiend gesprek tussen Luc Janssen en de Gentse theatermaakster Pascale Platel. Luc Janssen is bijzonder goed voorbereid, gebruikt een rijke, soms lyrische taal en luistert uitstekend naar zijn gast, “Maria Pascallas met besmeurde, witte laarsjes”. Pascale Platel heeft een eigenzinnige selectie gemaakt van inspirerende cultuurmomenten en –monumenten. Ze praat over de tragiek van vrouwelijke iconen, de eenzaamheid, de ontoereikendheid van menselijke communicatie en haar zoektocht naar vrijheid in relaties. Ze verkleedt zich naar eigen zeggen graag in zichzelf en ziet in de dagelijkse realiteit vaak beelden van Edward Hopper. Ze herinnert zich hoe ze als jong meisje opgedirkt op een muurtje zat, kijkend naar de straat en wachtend tot er iets gebeurde. Hoe ze na een film van Fassbinder de kluts kwijt was en tegen een paal liep.

Het uur is snel voorbij, en enkel als Lady Linn haar nummer brengt (met bassist, maar zonder saxofonist), moet de opname om cameratechnische redenen twee keer worden stilgelegd. En op het einde is er nog een extra camerabeweging nodig.

Na de opname is er gelegenheid voor een nadronk, terwijl op de tv aan de bar een bekerwedstrijd voetbal getoond wordt. Ik bestel maar niet met “Pascale, nog een dagschotel!” De Leffe 9 geniet opvallende populariteit. Ook het opnameteam heft moe, maar tevreden het glas. En maakt zich al zorgen over een van de volgende gasten: Hoe zal Arno het ervan af brengen?

Als ik naar huis ga, bedenk ik dat je in je woonkamer het afgewerkte eindproduct in comfortabeler omstandigheden ziet. Als je een opname bijwoont, zie je het programma onder je ogen ontstaan – met mogelijke mankementen, langere rij- en wachttijden en scènes die de eindselectie niet halen. Vermoeiender en onvoorspelbaarder, maar actiever en levendiger. Tv, maar dan echt.

Share

Door Tom

Nieuwe Brusselaar met een passie voor taal, cultuur en journalistiek. Geboren in Sint-Niklaas. Studeerde Germaanse talen in Gent en woonde na zijn studie zes jaar in Berlijn. Houdt zich bezig met beleid en communicatie binnen de Vlaamse overheid en is journalist in bijberoep.