Op sociale media zie je regelmatig een timelapse passeren, een video die is opgebouwd uit een grote reeks foto’s die met een vaste interval zijn geschoten, begeleid met passende muziek. Fotograaf Stefan Martens (°1958) kiest voor verstilling en vertraging en specialiseert zich sinds een jaar of vijf in de ‘frozen timelapse’. Eén beeld bestaat uit een mozaïek van foto’s en biedt een 360°-panorama van een plaats. Brussel is daarbij een onuitputtelijke bron van inspiratie.
Time is Colour. Zo heet de solo-expositie van Stefan Martens die nog loopt tot het einde van de paasvakantie in de kunstgalerie van Charlotte van Loreinen in Tervuren. In zijn tentoongestelde werk onderzoekt en beleeft hij een bepaalde plaats. Doordat hij gedurende een hele dag en ook nog in verschillende seizoenen werkt, verandert het kleurenpalet voortdurend. We belden hem op voor een gesprek.
Hoe ben je op het idee gekomen van de ‘frozen timelapse’?
Ik ben al lang actief als fotograaf, eerst in de reclame, nu vooral in de communicatie. Ik maak voor bedrijven portretten bij interviews. Met mijn vrije werk ben ik nooit naar buiten gekomen.
Een vijftal jaar geleden begon ik te experimenteren om onze 3D-wereld open te plooien in een 2D-versie. Ik miste nog de tijd als vierde dimensie. Boven op de Kunstberg deed ik een test. Ik maakte een hele dag foto’s om op basis daarvan een 360°-panorama van die plek te kunnen maken. Alsof ik in de montage verschillende tijdszones onder elkaar zet. Dat nieuwe werk heb ik geëxposeerd, onder meer in Bog-Art in Brussel, en zette ik op mijn eigen website.
Het kost tijd voor jou om zo’n timelapse te componeren. Maar ook de kijker moet zijn tijd nemen. Het lijkt wel een zoekplaatje.
Klopt, ik maak heel veel opnames. Gemiddeld zo’n 700 à 800 beelden voor één werk. Ik kies een welbepaalde plaats uit voor een project en ik heb ideeën die ik in de praktijk wil brengen. Maar het toeval speelt een grote rol en ik laat me verrassen door wat zich die dag aandient, van lichtinval en weersomstandigheden tot willekeurige voorbijgangers. Ik ben observator, maar tegelijk participeer ik aan het tafereel door me te laten meedrijven. Achteraf maak ik een selectie en bewerk ik de foto’s tot panorama’s. Ik noem het digitaal handgemaakte beelden.
Van de kijker verwacht ik dat hij ronddwaalt in het beeld. Niet alleen het totale plaatje telt. Als hij zich concentreert en zijn beeld kadreert, ontdekt hij van dichtbij leven, kleuren en andere interessante details. Ik hoop dat ik hem help om op een andere manier naar het dagelijkse leven te kijken en dat hij ook geniet van de zoektocht.
Je maakte een reeks over Brussel Noord, Centraal en Zuid. Vanwaar je interesse in stations?
Stations zijn heel filmische plekken, waar altijd uiteenlopende figuren rondlopen, van reizigers en pendelaars tot vluchtelingen en bedelaars. Het is een permanent gekrioel van mensen. De verhalen liggen er voor het oprapen. Ook de architectuur is best interessant.
In Station2Station heb ik Brussel Noord voor de winter gebruikt, Centraal voor de lente en herfst en Zuid voor de zomer. Langere dagen zorgen voor een andere compositie en andere kleuren. Licht, seizoenen en perspectief beïnvloeden het uiteindelijke beeld. Een fotograaf kan niet schilderen, maar de natuur reikt kleuren aan.
Wat inspireert je zo in Brussel?
Brussel is zeker niet de mooiste stad van de wereld, maar het is een stad die nooit af is. Ze nodigt je uit om er zelf aan te werken. Als fotograaf wil je ze telkens opnieuw in beeld brengen. Ja, ik ben verliefd op Brussel.
Ik ben hier zelf op mijn zeventiende terechtgekomen voor mijn studies, en dat vanuit een onooglijk dorp in Limburg. Ik heb aan Sint-Lukas in Schaarbeek gestudeerd. Met mijn gezin – ik heb vier kinderen – ben ik naar de Brusselse rand verhuisd om meer plaats te hebben, maar sinds vier jaar woon ik opnieuw in het centrum, vlak bij de Kleine Ring aan Anderlechtsepoort. Midden in de actie, al is de stad grotendeels stilgevallen door de coronacrisis.
Welke plannen heb je nog?
Ik werk aan een een project rond het Kanaal. Van de sluis van Anderlecht tot de Budabrug in Neder-Over-Heembeek: fantastisch om naar te kijken. Ik wil ook mijn website verder aanvullen met werk rond vier thema’s: mijn buurt, stad, natuur en stilte. En ik zou mijn composities ooit willen bundelen in een boek.
Stefan Martens heeft een eigen website: www.frozentimelapse.com. Je kunt hem ook volgen op Instagram en Facebook. Zijn solo-expositie loopt nog tot 18 april bij Charlotte van Loreinen in Tervuren.
