TechnoCalyps, een creatie van videokunstenaar Frank Theys, is op zijn minst een merkwaardige productie.
Kunnen muizenhersenen binnenkort een vliegtuig besturen? Zal de mens zijn leven kunnen verlengen en lichaam en geest kunnen scheiden? Of stevenen we af op onze eigen onvermijdelijke ondergang? Technocalyps is een driedelige documentaire van videokunstenaar/regisseur Frank Theys over het transhumanisme. (van de kfda site)
In het eerste deel Transhuman laat Theys een hele rits wetenschappers aan het woord over recente evoluties in diverse takken van de wetenschap (biotechnologie, artificiele intelligentie, nanotechnologie), evoluties die doen uitschijnen dat we op de drempel staan van een belangrijke stap van de menselijke evolutie, namelijk die van het humanisme (de menselijke cultuur die we nu kennen) naar het transhumanisme, waarin de mens evolueert/vervangen wordt (schrappen wat niet past) door een hogere vorm van voornamelijk kunstmatige intelligentie. Je wordt een beetje platgeslagen met feiten, maar toch blijft de indruk hangen dat er in onderzoekslaboratoria allerhande wetenschappelijke sprongen gemaakt worden, met mogelijk verstrekkende gevolgen voor de mensheid.
Het tweede deel Preparing for the Singularity poneert de stelling (gebaseerd op wetenschappelijke berekening van de kennisevolutie) dat de mensheid binnen dit en 30 á 50 jaar zal ophouden te bestaan zoals we die kennen in een Technocalyps (veroorzaakt door de evoluties uit deel 1), en laat voor- en tegenstanders van deze evolutie aan het woord; voor de eersten kan het niet snel genoeg gaan, zij zien dit alles als een geweldig avontuur/speeltuin, de tegenstanders vinden dat we deze evolutie dringend moeten stoppen: zij zien een geweldig conflict ontstaan, wat zonder twijfel het einde der mensheid zal betekenen.
In het derde deel The Messiah of Technology tenslotte trekt Theys een aantal onvermoede parallellen tussen de wetenschap die bovenvernoemde evoluties veroorzaakt en de diep-christelijke overtuiging van een aantal vooraanstaande wetenschappers. Tevens schetst hij de houding van een aantal andere religies t.o.v. deze evolutie, waarbij vooral het onvoorwaardelijke geloof in de Technocalyps van zowel de Japanners als de Dalai Lama bijblijft.
Afgezien van het feit dat je met de bagage van deze film in het hoofd duchtig kan filosoferen (al dan niet aan de toog van de betere kroeg), is deze TechnoCalyps ook een goeie film? Ik heb wat dat betreft een beetje gemengde gevoelens. Positief is dat een hedendaags videokunstenaar zich inlaat met een maatschappelijk te weinig onderkend vraagstuk, waarover best wel mag gediscussieerd worden, ook op politiek niveau. De documentaire interview- en voice over fragmenten worden afgewisseld met een heel arsenaal van archiefbeelden en digitale video art, maar een groot deel daarvan gaat een beetje onopgemerkt voorbij, voornamelijk door de grote hoeveelheid van feiten en meningen waar je als kijker toch vooral in de eerste plaats mee bezig bent. De beeldkwaliteit van dit meer “artistiek” materiaal is overigens nogal wisselvallig, al ligt dit, zeker voor de archief footage, voor een groot stuk aan het gebruikte bronmateriaal. Dus hier schiet TechnoCalyps misschien een beetje aan zijn doel voorbij. Ook positief is dat, midden het tweede deel als je een beetje dreigt te verzinken in de serieuze content, er plots een hilarisch fragment volgt waar een wetenschapper in het zeurderige toontje van de leraar uit Beavis & Butt-Head poneert dat je je best op die TechnoCalyps kan voorbereiden door het in grote hoeveelheden consumeren van psychedelische drugs. In het derde deel zorgt Rael dan weer voor de komische noot met zijn aliens verhaal.
Samenvattend is TechnoCalyps een intrigerende productie, waarover ik de komende dagen nog lang zal nadenken, en dat was – denk ik – ook de bedoeling van maker Frank Theys. Missie geslaagd dus.
TechnoCalyps is nog te zien op zaterdag 27 mei in de KVS om 20 uur (organisatie KunstenFestivaldesArts).
Interviews met regisseur Frank Theys vind je bij brusselnieuws en kfda.
