Brussel is een goudmijn voor gepassioneerde fotografen. Dat blijkt uit onze gewaardeerde wekelijkse rubriek Brussel in Beeld, waarvoor onze eigenste Brussel-Flickr fotogroep een karrenvracht aan fantastisch beeldmateriaal levert. Hoog tijd om de mens achter de lens in beeld te brengen. Vandaag stellen we onze lens scherp op Michael L (39). “Het onverwachte is een waardevolle inspiratiebron.”
Michael L, beter bekend op het web als zweetsmoel, is geen onbekende voor BrusselBlogt. Tien jaar geleden, in de avontuurlijke beginperiode van deze stadsblog, was hij een van de redacteurs. De bewijsstukken zijn nog terug te vinden. Nu duiken zijn foto’s geregeld op in onze wekelijkse fotoselectie. Michael is een geboren Brusselaar. Hij is vorser aan de VUB. Zijn passies zijn muziek en fotografie. Onder zijn nom de plume is hij al jaren actief op Flickr en Twitter.
Hoe is je liefde voor de fotografie ontstaan?
Van jongs af aan ben ik al gefascineerd door foto’s. Het intrigeert me dat we met een foto een fractie van de werkelijkheid kunnen vastleggen. Dat ene moment wordt vereeuwigd en kan een verhaal op zich worden. Door allerlei details die zichtbaarder worden of door de compositie van de foto of door het isoleren van iets uit een groter geheel. Mijn eerste wauw-moment was toen ik als kind een foto maakte in een Ardens bos van de zonnestralen die door de ochtendmist priemden en langs de boomstammen scheerden. De print gaf een prachtig resultaat. Ik concentreer me nog steeds vooral op het moment en het decor.
Hoe zou je je eigen foto’s omschrijven qua thematiek, stijl, toon…?
Aanvankelijk waren dat strakke, ietwat kille of zelfs hermetische foto’s van al dan niet symmetrische patronen en structuren. Denk aan een detailopname van een hoek van een gebouw en enkele ramen met de weerspiegeling van de fel blauwe lucht. Details van een groter geheel haal ik compleet uit hun context en hul ik in een waas van geheimzinnigheid. Maar ik maak ook graag foto’s van de natuur, zoals uitgestrekte vlaktes of een dicht woud.
De laatste tijd focus ik wat meer op het alledaagse leven, maar liefst in een niet-alledaagse context, tijdens de nacht of in een contrasterende, bevreemdende of zelfs afwijkende setting. Een druk plein fotografeer ik bijvoorbeeld als er slechts één persoon aanwezig is. Niet iedereen zal het opmerken, maar er zitten vrij veel emoties in mijn foto’s: gevoelens van verlatenheid, afstand of zelfs uitzichtloosheid, maar evenzeer van verandering en vooruitgang, geluk, plezier. Als ik maar een catchy moment kan vastleggen zonder enige pose.
De foto’s op Flickr bewerk ik nog wel, zodat de kleuren en intensiteit de sfeer accentueren die ik in de foto zie. Dat is een belangrijk deel van het creatieve proces.
Wat bevalt je aan Brussel? En wat niet?
Ik ben in Brussel geboren, het is altijd mijn thuis geweest. Mijn kindertijd in deze stad was eigenlijk vrij banaal. Het duurde even voor ik door had dat Brussel een bijzondere stad is met een eigen dynamiek, die uniek in België is. In al die jaren heb ik Brussel zien herrijzen uit zijn as. Pakweg 30 jaar geleden had je een hypercentrum dat geplaagd werd door absurde leegstand. Vandaag is Brussel een vreemde cocktail, een laboratorium, een toekomstproject. Deze stad verandert onophoudelijk en dat draagt bij tot reflectie, creativiteit en innovatie.
De stad staat voor immense uitdagingen. Al groeit het Brusselgevoel, het ontbreekt aan een gemeenschappelijke visie. Het gewest is institutioneel zwaar versnipperd en verschrikkelijke dorpspolitiek houdt de hoofdstad van Europa in de tang.
Een voorbeeld daarvan – en meteen mijn grootste ergernis – is het groteske mobiliteitsbeleid. De auto krijgt hier sinds Expo 58 absolute voorrang en we zijn ondanks het fileprobleem met zijn allen autoverslaafd. Het wordt steeds duidelijker dat dit vervoersconcept keihard op zijn limieten botst, zeer duur is en in een verdichtend stedelijk weefsel te veel plaats opeist. Politici uit Brussel-stad, Sint-Joost en zelfs Elsene nemen enkel wat maatregelen in de marge, maar durven de grootste Brusselse kwaal niet aan te pakken. Ze spreken schaamteloos van het algemeen belang, maar kunnen geen enkele wetenschappelijke grond voor hun plannen voorleggen en negeren rapporten over luchtkwaliteit, lawaaioverlast en gezondheidsindicatoren.
Ik verlang daarom naar een Brussel als stadsproject voor de bewoners zelf, met meer nadruk op identiteit, samenleven, leefbaarheid. Dat zie ik niet meteen weerspiegeld in de shopping centrums, de nieuwe ondergrondse parkings, de kerstmarkten, steeds in naam van het platte consumentisme. In een stad die kampt met onleefbaarheid en armoede, moet je vooral investeren in onderwijs, kinderopvang en samenlevingsopbouw. Hoewel er op verschillende vlakken met succes verzet wordt gepleegd, is de weg naar een echt stadsproject nog lang.
Wat zijn de drie bijzonderste foto’s die je al in Brussel gemaakt hebt? Waarom?
Deze foto is niet meer over te doen, want het decor bestaat niet meer. In 2008 was er nog een voetgangersbrug tussen het Muntgebouw en het Anspachcentrum. Het laat zien hoe snel deze stad verandert en weerspiegelt het jarenlange beleid om voetgangers in de stad uit het straatbeeld te weren. Denk maar aan al die gebouwen met (lege) esplanades en voetgangersbruggen uit de jaren 60 en 70. De foto is natuurlijk vooral een dikke knipoog naar de huidige technologische surveillance-samenleving: de bewakingscamera’s worden zelf in het oog gehouden door een verbaasde bewoner. Of je kunt er de figuurlijke ogen van de camera in zien. Big Brother is watching you. Meer dan actueel dus.
Deze foto beeldt verschillende perrons in Noordstation af, maar er is geen kat te bespeuren. Het is een verlaten lege boel, een plek van eenzaamheid, wat uiteraard niet klopt met het beeld dat we hebben van drukke stations. Maar dat is net het ambigue. In dit verkavelingspendellandje zien we stations als een noodzakelijk kwaad. We willen er zo snel mogelijk weg, sluiten ons af van onze directe omgeving en staren naar onze telefoon, iets wat louter virtueel is. Dus ja, het station is een plek van isolement, of er nu mensen zijn of niet. Ik hou van de strakke symmetrische compositie.
Deze geweldige foto heb ik genomen tijdens de Gay Pride van twee jaar terug. Er was een enorme ambiance op het Beursplein, werkelijk een knal van een feest voor een veelzijdig publiek dat uit zijn dak ging. Ik herinner me ook de losse, vriendelijke, openhartige omgang, ook onder de gastjes die systematisch gestigmatiseerd worden als ‘homofoob’. De foto beeldt die sfeer deels uit. Je ziet hoe twee mannen een doos verslepen, de ene met een sigaret in de mond, de andere heeft een drankje op de doos gezet. Een derde man slaat het tafereel gade. Bricoleren en ambiance. Ook dat is Brussel.
Op welke onbereikbare plek in Brussel zou je graag eens foto’s willen nemen?
Ik heb geen lijstje klaarliggen. Grote verlaten panden eventueel, maar verder liever gewoon details van het alledaagse. Daarvoor moet je niet per se je nek gaan breken.
Wat is volgens jou de meest fotogenieke plaats van Brussel?
Brussel, met alles erop en eraan.
Heb je nog een droom of ambitie als fotograaf?
Ja. Wat minder lui zijn en vaker de camera meenemen. Vooral in Brussel zelf, want dat doe ik te weinig. Het onverwachte is een waardevolle inspiratiebron.
