Auntie Beeb was dinsdag te gast in Brussel. Radio- en tv-coryfee Jonathan Dimbleby presenteerde in de Koninklijke Bibliotheek een BBC-debat over de toekomst van de EU. Drie Europese politici en schrijver David Van Reybrouck discussieerden over de omgang met terrorisme en het vluchtelingenprobleem.
© Abigail Zoe Martin/BBC
Grenzen dicht
Voor Peter Lundgren, Europarlementariër voor de rechts-nationalistische Zweden-Democraten, liggen de zaken eenvoudig. De EU heeft geen antwoord op de prangende actuele vragen. Zweden zou beter de club verlaten. Bovendien moet het hoogdringend zijn grenzen sluiten om de veiligheid te verzekeren. De oud-vrachtwagenchauffeur speelde in op de angst van een deel van de bevolking voor terrorisme en migratie: 2.000 vluchtelingen komen dagelijks het land binnen en er leven 140 geradicaliseerde moslims in Göteborg. Hij pleitte voor een strikt gecontroleerde economische migratie waarbij enkel de mensen die het land nodig heeft mogen blijven. De EU-bestuurders deed hij af als potverteerders die zich laven aan dure wijnen en spijzen, maar weinig beslissen. Gezien de lage opkomst bij Europese verkiezingen beschikken ze nauwelijks over democratische legitimiteit. Het Schotse UKIP-Europarlementslid David Coburn liet in het publiek luidkeels zijn instemming blijken.
Waardigheid
Een heel ander verhaal liet de Maltese politica Roberta Metsola horen. Zij is als lid van de Europese Volkspartij rapporteur over asiel en migratie bij het Europees Parlement. Als overtuigde Europeeër gelooft ze in meer samenwerking tussen de lidstaten, of het nu gaat om de bewaking van de externe grenzen, strengere wetten om terrorisme te bestrijden of de opvang van vluchtelingen. De terroristen van Parijs hebben volgens haar gewonnen als we de Schengenzone zomaar opgeven. Ze wees erop dat we volgens de internationale conventie van Genève mensen die op de vlucht zijn bescherming moeten bieden. De menselijke waardigheid staat voor haar voorop.
Continent van aankomst
Frans Timmermans, de Nederlandse vicevoorzitter van de Europese Commissie, benadrukte de complexiteit van de problemen. De EU is mensenwerk en kan ten onder gaan, maar “tot nog toe is ze de beste manier om gemeenschappelijke bezorgdheden aan te pakken.” We moeten beseffen dat we een continent van aankomst geworden zijn. Migratie is een feit waarmee we moeten omgaan. “De vluchtelingen delen onze waarden”, zei de sociaal-democraat. “Zij zijn op de vlucht voor de daders van de aanslagen.” Europa moet meewerken aan een oplossing voor Syrië. Tegelijk moeten migranten van de tweede en derde generatie beter geïntegreerd worden in de samenleving en gelijke kansen krijgen, want nu zijn ze oververtegenwoordigd in de statistieken over schooluitval, werkloosheid en misdaad. Onderwijs is daarbij cruciaal. Hij beloofde alvast te vechten voor een diverser personeelsbeleid bij de Europese Commissie.
Dekolonisatie
David Van Reybrouck gaf in zijn postkaart voor Europa toe dat hij bang was. De brutale terreuractie in Parijs heeft hem diep geschokt. Hij vreest echter ook de oorlogsretoriek van president François Hollande, die een tweede war on terror zou kunnen inluiden, ditmaal de Europese versie. Het kan in een fragiele wereldorde opnieuw een spiraal van geweld in gang zetten, met vele onschuldige slachtoffers in Syrië en daarbuiten, terwijl de burgerlijke vrijheden in de EU onder druk komen te staan. Hij meent dat de hopeloze achterstelling van migranten in het onderwijs, in de huisvesting en op de arbeidsmarkt een voedingsbodem blijft vormen voor extremisme. Een tweede dekolonisatie dringt zich op. Van Reybrouck wees er fijntjes op dat de wereld nog een grotere uitdaging wacht dan migratie en terrorisme: de klimaatverandering. De langverwachte klimaatconferentie vindt eind november in Parijs plaats.
De BBC World Service is sinds kort in Brussel en Vlaanderen te horen via DAB+. Het Brusselse debat is vandaag voor het eerst te beluisteren en is daarna beschikbaar op de website. Het radioprogramma World Questions trekt verder naar Berlijn, Athene en Riga.