Hugo en ik, we go way back. Er was natuurlijk de obligate kennismaking met De metsiers in de eerste kandidatuur Germaanse talen, toen de debuutroman van Hugo in het rijtje van Louis Paul Boons Menuet, Willem Elsschots Kaas en Leo Pleysiers Wit is altijd schoon belandde. In diezelfde periode schonk mijn grootmoeder mij – als germanist van de familie – enkele klassiekers uit haar boekencollectie: een Artis Historia-versie van Van de vos Reynaerde, het überromantische Gejaagd door de wind en het euhm nogal erotische Het jaar van de kreeft van Claus. Het was even later dat ik Claus voor het eerst op een podium zag. Dat het ook de laatste keer zou zijn, kon ik toen nog niet vermoeden. Het was immers die legendarische Saint Amour in Leuven in 2003 waarop Hugo zijn woorden niet meer vond en hij het podium al strompelend moest verlaten. Vijf jaar later, vandaag exact tien jaar geleden, zou de alzheimerpatiënt kiezen voor euthanasie.
In 2018 is het dus 10 jaar geleden dat we afscheid namen van Claus. Genoeg reden voor een kalender vol Claus mania. Zo is er Con amore in Bozar, een intimistische tentoonstelling, samengesteld door – de niet in één woord te vatten – Marc Didden. Con amore – Claus’ afsluiting van zijn brieven – is geen grote overzichtstentoonstelling, wel een fragmentarische selectie in acht bedrijven.
Con amore is immers “geen tentoonstelling óver Claus, maar vóór Claus”.
Didden adoreert Claus, hij heeft letterlijk alles van hem verslonden. Didden heeft Claus ook goed gekend, maar zijn bewondering heeft vriendschap in de weg gestaan. “Hij deed veel normaler tegen mij dan ik tegen hem. Ik ben daar niet voorbij geraakt. Ik heb nooit “meneer” gezegd, maar ik vond het wel altijd straf dat hij antwoordde. En als ik bij hem op bezoek ging, begon ik al afscheid te nemen bij het begroeten,” zegt hij daarover in De Standaard.
De kabinetten zijn thematisch ingedeeld. Con amore opent met Claus’ geïllustreerde natuurlyriek voor Ellie Overzier, zijn eerste grote liefde. Meteen leren we de schrijver ook kennen als kunstenaar. Verderop worden Claus’ schilderijen strategisch tussen de werken van tijdgenoten geplaatst. Zo zijn er wel opvallend veel gelijkenissen tussen onderstaand werk van Raveel en dat van Claus. En dan heb je dit nog niet gezien!
Treffend is ook het portret van Claus als Romeins keizer van Ever Meulen. Met zijn opvallende neus kon Claus zo doorgaan als keizer, maar het zijn vooral de details uit de cartoon die helemaal juist zitten en doen speuren naar subtiele (en minder subtiele) romanverwijzingen.
Hugo Claus. Con amore loopt nog tot 27 mei in Bozar, telkens van dinsdag tot zondag. Lees ook de bespreking van onze blogger Thomas.
Katrien Elen schrijft voor de boekenblog This is how we read.
