Is De school van Lukaku de zoveelste realityshow, ditmaal opgehangen aan een jonge Bekende Voetballer? Nee, het programma is zo veel meer. Het schetst een genuanceerd en indringend portret van een multiculturele school in Anderlecht. Het toont met veel respect de leefwereld van jongeren en de inspanningen van de leraars om hen goed onderwijs te verschaffen. Het is niet alleen maatschappelijk relevante, maar ook creatieve, verrassende en originele tv. Kortom: Woestijnvis grand cru.
De School van Lukaku volgt het reilen en zeilen van leerlingen op het Nederlandstalige Sint-Guido-Instituut gedurende het schooljaar 2009-2010. Voetbalclub Anderlecht heeft zijn talenten in die school ondergebracht. De bekendste onder hen is de 16-jarige Romelu Lukaku, de hoop van het Belgische voetbal. Hij en zijn gezin (onder meer zijn Belgisch-Congolese vader Roger en zijn jongere broer Jordan) komen aan bod in de serie, maar evengoed medeleerlingen als Mohamed, Nerma, Amra, Jonathan, Marco. Elk van de tien afleveringen heeft een centraal thema: geloof, liefde, geld, leven in Brussel, enz. De thema’s worden via klasdiscussies belicht. De leerlingen geven aanvullende meningen via een webcam thuis. De reeks toont beelden van het leven buiten de school, meestal voorafgegaan door een statusupdate van de leerlingen op Facebook.
De ontwapenende Bosnische zusjes Nerma en Amra zijn terecht uitgegroeid tot publiekslievelingen die een forum krijgen in De Standaard of De Laatste Show. Maar ook Mohamed steelt geregeld de show. In de klas zegt hij dat hij geen allochtoon genoemd wil worden, want hij is hier geboren. De lectuur van een boek is hem misvallen omdat het over een homoseksuele relatie gaat. Hij is zeer gehecht aan zijn grootvader die hem grotendeels heeft opgevoed. Hij is een diepgelovige moslim, maar een gebed missen vindt hij geen ramp. In de ruime familiekring zien we hem zitten naast zijn stokoude overgrootmoeder. Hij vertaalt haar Arabische geweeklaag in het Nederlands: ze heeft genoeg geleefd, ze wil graag dood. Zijn kleine zusje breit onmiddellijk erna een scabreus einde aan de Vlaamse klassieker Schipper, mag ik overvaren: “Wat moet ik doen? Mijn broek afdoen? “
De school van Lukaku toont dat Anderlecht meer is dan rellen, criminaliteit en sociale ellende. Het programma geeft jongeren van andere origine een gezicht, vertelt hun verhaal. Uiteindelijk zijn het allemaal ketjes met hun bezigheden en beslommeringen. De reeks bevestigt sociologisch onderzoek dat de jeugd van tegenwoordig een stuk conservatiever is. Ze vindt discipline en respect belangrijk en gelooft opnieuw in het huwelijk. Vooral moslims krijgen van thuis uit oubollige opvattingen mee: de wereld is door God geschapen, homoseksualiteit is onnatuurlijk en fout, ouders mogen hun kinderen slaan. Het belang van onderwijs in de ontwikkeling tot kritische burgers kan daarom niet onderschat worden. Het Sint-Guido-Instituut, dat leerlingen van tientallen nationaliteiten begeleidt, verdient daarvoor een pluim.
Tot slot is De school van Lukaku ook een verademing in vergelijking met andere realityprogramma’s. Mensen wordt in hun waarde gelaten. Niemand wordt weggestemd, weggepest of anderszins afgebroken. De makers gaan niet op zoek naar het conflict en de sensatie, maar tonen zich oprecht geïnteresseerd in de jongeren. Daarom alleen al verdienen de woorden van Lukaku navolging: “Allemaal checken, dit is mijn school”. De lovende kritieken geven hem gelijk.
De school van Lukaku liep in 2010 op tv en is deze zomer, tot en met 31 augustus, opnieuw te zien op VRT NU.
