Theaterregisseur Sanja Mitrović presenteert bij de KVS een muziekperformance met een vrouwelijke cast. Demeter Calling thematiseert het lijden van de vrouw door de geschiedenis, uitgaande van het verdriet van de Griekse godin om haar verloren dochter Persephone. De camp ligt er vingerdik op, maar toch houdt het stuk je anderhalf uur in de ban.
Demeter Calling wordt volledig gedragen door vier zangeressen-actrices, onder wie de regisseur. Zij kruipen om beurten in de huid van een vrouw die haar lotgevallen bezingt. Een beklijvend verhaal is dat van het anonieme zwarte dienstmeisje dat haar zoon van vijf verliest omdat haar meesteres hem onbewaakt de lift laat nemen en hij boven aangekomen te pletter stort. De schadevergoeding is een doekje voor het bloeden. De Hondurese milieu- en mensenrechtenactiviste Berta Cáceres verzette zich als vertegenwoordigster van de inheemse Lenca-bevolking tegen een stuwdam. Ze werd thuis vermoord door gewapende overvallers. De moeder van Marc Dutroux verbreekt met pijn in het hart het contact met haar zoon nadat hij als kindermoordenaar gearresteerd is en waarschuwt dat hij niet vrijgelaten mag worden. Een andere naamloze moeder belandt in de gevangenis nadat ze in een bodemloze depressie haar kleine kinderen wilde doden en stapt uiteindelijk uit het leven.
Het zijn geen vrolijke getuigenissen. Het zijn verhalen vol leed, die vaak ook iets zeggen over de rol van de vrouw in de samenleving in de voorbije eeuw en in verschillende culturen. Vrouwen worden blootgesteld aan onrecht, ontberingen en vijandigheden en worstelen met verstikkende verwachtingen rond het moederschap.
De bittere ernst van de inhoud botst met de vorm die voor een dolkomisch tegengewicht zorgt. De soms schreeuwerige zang en muzikale begeleiding met goedkope beats doen denken aan triviale elektropop. De Engelstalige liedteksten blijken qua ritme en metrum trouwens hoogst ongeschikt om te zingen. De actrices gaan zich te buiten aan uitzinnige dansjes en dragen aartslelijke kostuums. Alsof de regisseur wil zeggen: foert, verwacht geen schoonheid en elegantie omdat het over vrouwen gaat!
Enkel vrouwen op het podium? Nee, een guitig jongetje komt tussen de bedrijven met een radio aangelopen en laat in elke episode de mythe van Demeter horen. De godin van de landbouw hield van haar dochter en waakte over haar als een moederkloek. Maar toch werd Persephone door Hades, de god van de onderwereld, ontvoerd, juist toen ze bloemen plukte in het veld. Demeter bracht in haar verdriet een gure winter op aarde. Uiteindelijk ziet ze dankzij de tussenkomst van Zeus haar dochter elk jaar terug, weliswaar enkel in de lente en zomer. De personages ondergaan zo de cyclus van de seizoenen.
Het verdriet van Demeter is gestelpt en dat zorgt ook voor een bevrijdingsslag in de hoopvolle finale. Vrouwen zijn niet machteloos, maar beschikken over levenskracht en hebben ruimte om te ageren. Het is een warme oproep om het lot in eigen handen te nemen en het leven ten volle te leven.
Demeter Calling is zeker geen meesterwerk. Je kan de makers gebrek aan goede smaak verwijten en de boodschap is al bij al voorspelbaar en simplistisch. Maar het is ook een aanstekelijke voorstelling die geen moment verveelt en klassieke mythologie en al te menselijke eigentijdse verhalen feilloos weet te combineren. ‘One day they will listen to me, a woman,’ luidt het op het podium. De theatermaakster, die uit het voormalige Joegoslavië komt en nu in Brussel aan het RITCS drama en documentair theater doceert, verdient een luisterend oor.
Demeter Calling was op 14 en 15 oktober te zien in de KVS en gaat verder op tournee in Mechelen (21/10), Hasselt (22/10) en Gent (19/11).
