Op het Brusselse Kunstenfestivaldesarts werd de voorstelling in het voorjaar van 2021 op het laatste moment afgeblazen, maar in Gent was de langverwachte samenwerking tussen de Franse auteur Edouard Louis en de Zwitserse theatermaker Milo Rau dit weekend wel op de planken te zien. Met een ingrijpende wijziging: de schrijver-acteur Louis is in ‘The Interrogation’ als hoofdrolspeler vervangen door Arne De Tremerie, een jeugdig talent uit het ensemble van NT Gent.
Als De Tremerie het podium opkomt – in witte hoodie, jeans en sneakers – kruipt hij meteen in de huid van de schrijver. Hij begint aan een klassieke monoloog, waarin hij zijn levensverhaal in de ik-vorm vertelt. In zorgvuldig gekozen fragmenten maken we kennis met de jongen die opgroeit in een armoedig arbeidersgezin in een dorp in Noord-Frankrijk. Op school wordt hij gepest omdat hij zich niet mannelijk genoeg gedraagt. Aan zijn milieu ontsnapt hij geleidelijk aan door aan het lyceum in Amiens een theateropleiding te volgen. Uiteindelijk trekt hij naar Parijs en debuteert hij op 22-jarige leeftijd met ‘Weg met Eddy Bellegueule’, een instant succes.
De indringende ontboezemingen over zijn kindertijd, die ook in zijn debuutroman zitten, maken indruk. Zo vertelt hij dat hij zijn gewelddadige thuissituatie doodnormaal vond. Dat was het leven dat hij als kind kende en ook in zijn ruimere omgeving zag. Acteren leerde hij al van jongs af aan bij zijn leeftijdsgenoten. Hij moest bijvoorbeeld interesse tonen voor voetbal en vrouwen om er toch een beetje bij te horen. In het middelbaar liep hij boos weg uit een voorstelling omdat het stuk te gay was.
‘The Interrogation’ brengt het verhaal van een intellectuele en literaire vorming. De Tremerie haalt het ene na het andere boek uit zijn rugzak. Het oeuvre van de linkse denker Pierre Bourdieu, die het belang van cultureel en sociaal kapitaal in de reproductie van sociale verhoudingen onderkende, heeft Louis uitvoerig bestudeerd. Zijn homoseksualiteit erkent hij na een ontmoeting met de filosoof Didier Eribon. Zijn pseudoniem ontleent hij aan het toneelstuk ‘Juste la fin du monde’, waarin Jean-Luc Lagarce vertelt over een zoon die na lange tijd terugkeert naar huis, maar in de vijandige sfeer niet kan vertellen over zijn naderende dood ten gevolge van aids. Door zijn bagage ontpopt Louis zich niet alleen als schrijver, maar ook als activist, die op de barricaden staat voor een rechtvaardigere maatschappij en gelijke rechten voor de LGBTI-gemeenschap.
De klassieke monoloog, sober en intens gebracht, wordt intussen doorspekt met andere elementen. De Tremerie waagt zich aan twee uitbundige playbacksessies, van een aria uit ‘Dido en Aeneas’ van Purcell tot Céline Dion. Hij vraagt geregeld om beelden te starten: het eerste tv-optreden van Edouard Louis in een Franse talkshow en een sfeerreportage in Hallencourt, het dorp waar hij opgroeide. Daarna gaat de acteur zowaar in dialoog met de man op het grote scherm, niemand minder dan Louis zelf. Ook met de zaal ontstaat er interactie, want De Tremerie/Louis (het verschil tussen beiden vervaagt) vuurt slimme levensvragen af en kijkt aandachtig naar de reacties van het publiek: heb je dit ooit gevoeld, wat denk je daarvan?
Ook thematisch verkent het stuk nieuwe horizonten. Falen wordt een leitmotiv. Hoe succesvol Louis als schrijver ook is, als acteur voelt hij zich tekortschieten. Hij laat in een tweemaal voorgelezen brief aan Rau weten dat hij bedankt voor de rol nadat zijn optreden in het eveneens autobiografische stuk ‘Ze hebben mijn vader vermoord’ hem niet goed bevallen is. Hij voelt zich ook niet helemaal thuis in het bourgeoismilieu van de artistieke wereld, dat te veel botst met zijn proletarische achtergrond. En wat met Rau zelf? Is dit stuk, waarin een professionele acteur alle ruimte inneemt, nog in overeenstemming met de principes van het manifest van Gent? En is falen niet onlosmakelijk verbonden met het creatieproces?
‘The Interrogation’ houdt je ruim een uur gefascineerd aan je stoel gekluisterd. De glansprestatie van Arne De Tremerie draagt daar voor een groot deel toe bij. Fysiek lijkt hij al op Edouard Louis, maar hij staat vooral met veel naturel te spelen en heeft een feilloos gevoel voor timing. Het stuk zelf is een geslaagde introductie in de romans van Louis. Het bekoort door zijn frappante details en stelt vragen over leven en kunst die lang nazinderen. De scenografie met een weldoordachte afwisseling van monoloog, muziek en video verdient alle lof. Dus waarop wacht NT Gent om een langere tournee van deze theatertriomf op poten te zetten?
The Interrogation ging in première in Amsterdam op 2 maart 2022 en was te zien in Gent van 6 tot 8 januari 2023. Voorlopig zijn er enkel nog voorstellingen gepland in Lille op 6 en 7 maart 2023.
