Ik zie, ik zie wat jij niet ziet. Wat we de werkelijkheid noemen, wordt bepaald door onze zintuiglijke waarneming en de verwerking van die indrukken door onze hersenen. Maar onze zintuigen hebben hun beperkingen en ons brein bedriegt ons geregeld. Het nieuwe Brusselse museum WOM (World of Mind), dat vandaag opengaat, neemt je mee op sleeptouw door de wereld van de illusie.
Het WOM neemt zijn intrek in de kelders van een entrepot tegenover Gare Maritime op Tour & Taxis. De opzet is een interactief belevingsmuseum. Het parcours leidt je langs speelse interventies die tonen hoe ons brein gemanipuleerd wordt, vaak op basis van onze ervaring en van verworven kennis. We zijn slachtoffer van visuele, maar ook van auditieve, tactiele, smaak- en reukillusies. Alles is ten slotte perceptie.
Zo zie je beelden van een man die twee keer hetzelfde geluid produceert, maar doordat hij zijn lippen anders beweegt, neem je de klank anders waar. Je ziet jezelf in gedrongen of uitgerekte vorm in een lachspiegel. Je voelt aan verschillende kleurvlakken en denkt dat de temperatuur anders is, terwijl dat niet zo is. Als je je in een filmpje van een partijtje basket concentreert op het aantal passes dat de spelers elkaar geven, zie je niet dat er een gorilla in beeld loopt of dat de gordijnen van kleur veranderen. Een film zie je als een continue verandering van beeld, terwijl het in werkelijkheid een snelle opeenvolging van afzonderlijke beelden is. En welk object weegt het zwaarst in een reeks van kleine en grote voorwerpen?
Twee korte, maar spectaculaire attracties vervolledigen het geheel. Eén ruimte vol rook bootst een white out-ervaring na zoals in de poolgebieden. Je ziet even geen hand voor ogen en je verliest je oriëntatie en gevoel voor diepte. Tot er een openstaande deur opdoemt. Op het einde moet je door een flashy tunnel over een wankele brug. Je wordt er duizelig van, zodat je de reling aan beide kanten stevig vastgrijpt en stapje voor stapje gaat. Telkens zijn er alternatieve routes voorzien voor wie zich niet aan het avontuur waagt.
Het WOM zet niet alleen in op beleving, maar ook op kennisoverdracht. Neuroloog Steven Laureys licht de werking van onze zintuigen en ons brein toe in luchtige drietalige filmpjes met zijn dochter Clara, die actrice is. Via QR-codes kun je op je smartphone iets meer verdiepende informatie vinden – voorlopig enkel in tekstvorm.
Het WOM is een permanent museum en betekent de terugkeer naar Brussel van Tempora, een commercieel bedrijf gespecialiseerd in het maken van publieksvriendelijke historische en wetenschappelijke tentoonstellingen. Tempora startte in 1999 succesvol met Belle Europe / Europa in Euforie in het Museum voor Kunst en Geschiedenis Brussel en ging verder op het ingeslagen pad met expo’s als Einstein, een andere kijk en Dit is onze geschiedenis op Tour & Taxis, The World of Steve McCurry in de Beurs en Antoine de Saint Exupéry in Brussels Expo. De laatste jaren is de onderneming ook sterk in het buitenland actief met reizende tentoonstellingen als 21 rue La Boétie, God, a user’s guide en Pompeii, The Eternal City.
Het WOM is een professioneel opgebouwd, laagdrempelig museum dat je wetenschappelijke kennis over illusies aan den lijve laat beleven en dat door zijn ludieke aanpak ook kinderen kan bekoren. Binnenkort wil het museum de bezoekers bovendien verrassen met livekunstjes van illusionisten. Toch blijft het afwachten of het nieuwe initiatief een blijver wordt. De tentoonstellingsteksten zijn niet altijd zeer geïnspireerd. De ticketprijzen zijn erg duur: 17,50 euro voor volwassenen en 14,50 euro voor kinderen en jongeren (6-25). De museumpas is ook niet geldig. En er bestaat elders in Brussel, aan de Wolvengracht, ook al een Museum van Illusies.
Het WOM (Tour & Taxis, shed 4bis, Havenlaan, 86C, 1000 Brussel) is open van dinsdag tot vrijdag van 9 uur tot 17 uur en in het weekend van 10 uur tot 18 uur.
