Hoe kun je je meer toerist voelen in je eigen stad dan door een begeleid boottochtje te maken? In het kielzog van druk fotograferende Japanners Manneken Pis bewonderen, is uiteraard ook een optie, maar ik koos op een zonnige zomerdag voor Brussels by water. Plaats van afspraak: het kanaal van Brussel.
Een uurtje later dan gepland, ging ik om 17 u aan boord van de Vivaldi. De boot van een uur vroeger had ik net gemist, zodat ik nog een poos kon verwijlen op Brussel Bad. Ik nam plaats op een bank aan stuurboord en merkte dat de boot niet vol zat. Er waren veel gezinnen met kinderen en mensen van verschillende nationaliteiten. Gids André stak meteen van wal. Hij wist ons in het Frans en het Nederlands te vertellen dat de kapitein een Nederlander was, Maarten De Vries, en dat diens vrouw Julia de bestellingen opnam voor drankjes en ijsjes. Hij zou ons de haven van Brussel tonen. Het bijzondere eraan is dat de zeehaven 120 km van de Noordzee ligt en dat er schepen kunnen passeren van 4.500 ton.
Er volgde een tocht van 45 minuten met bijzonder weinig pittoreske stadsgezichten. In plaats van architectonische schoonheid of natuurpracht zag ik vooral kranen, stapels bakstenen, containers, distributiecentra, een opslagplaats van vermalen autowrakken, muren met graffiti erop. Ik kon een glimp opvangen van het koninklijk park van Laken, dat zowaar over een eigen treinstationnetje beschikt. Leopold II gebruikte het naar verluidt om naar zijn maîtresses te reizen. Ik kon achter een betonnetje muurtje een blik werpen op een haven met plezierboten. En ik zag de Noordwijk in zijn volle glorie, met onder meer de spuuglelijke WTC-gebouwen.
Gelukkig was het aangenaam te vertoeven op de boot en kon de anekdotische uitleg boeien. Zoals het verhaal dat het kanaal van Willebroek in de 16de eeuw gebouwd werd om Mechelen te slim af te zijn. De rivaliserende stad hief immers tolrechten op de Zenne. Het kanaal Brussel-Charleroi kwam er pas in 1832 om de Waalse mijnindustrie van een snelle afvoerlijn te voorzien. En nu hoopt iedereen dat de Molenbeekse kanaalzone zich dankzij nieuwe projecten ontwikkelt tot een aantrekkelijke buurt om te wonen.
De zon maakte plaats voor onweerswolken. Vivaldi voer van de zomer naar de herfst. Klopte het schippersbijgeloof misschien dat je niet onder een brug mag varen als er een trein over rijdt? We keerden terug naar het beginpunt. Meteen mijn favoriete plek van de Brusselse cruise: Thurn en Taxis, KBC en K-nal aan de ene kant, Brussel Bad, de Citroëngarage en het Kaaitheater aan de andere kant. André besloot zijn uitleg met een welgemeende vaarwel. De vieze geur van het kanaalwater waaide mij tegemoet als ik uitstapte. Niet veel later gingen de hemelsluizen open. Of sommige medepassagiers Manneken Pis nog op hun programma hadden staan?
Tekst & foto’s: Tom Van Bogaert
