Over Brussel is al veel gezegd en geschreven. Bekende en minder bekende persoonlijkheden van vroeger en nu lieten hun licht schijnen over de stad en deden verrassende, beklijvende, slimme, betwistbare, hemeltergende of gewoon grappige uitspraken over Brussel. Citaten die ook vandaag nog reacties oproepen. Dixit: de eerste ronde!
Wie o wie is de auteur van de volgende volzin?
Behalve, oppervlakkig gezien, enige schijnbare overeenkomsten met Parijs, – bij voorbeeld de straten zonder einde die iedere voetganger binnen korte tijd met ondraaglijk verdriet vervullen, of het chaotische hier ook onverdraagzame verkeer, of de triomfboog of obelisk hier en daar, of de ongelooflijke hoeveelheid standbeelden en monumenten, in Brussel merendeels dusdanig naakt dat een hand of bloem of plooi het tussenbeens gedeelte schijnheilig bedekt – is Brussel volstrekt uniek: deze door een wanproduct als het Justitiepaleis overvleugelde stad is een kitscherige, naäperige en karakterloze opeenstapeling van monstruositeiten, griezeligheden en gedrochtelijkheden zonder weerga in Europa, verzameld uit de gehele wereld, aangevoerd van alle windstreken.
Het juiste antwoord is Jeroen Brouwers. Het citaat komt uit ‘Groetjes uit Brussel’ (1969) . In dat vroege werk maakt Brouwers een literaire wandeling door de stad waar hij uiteindelijk twaalf jaar zal wonen. De grote thema’s uit zijn oeuvre (liefde, dood en literatuur) komen al aan bod, terwijl hij ook zijn eigen vorm vindt, een virtuoze combinatie van verhaal , autobiografie, essay en polemiek.
Wie op basis van dit onbarmhartige oordeel denkt dat Brouwens een fervente Brussel-hater is, vergist zich. Haat en liefde liggen soms dicht bij elkaar. Hij noemde de stad op een andere plaats (‘Overal stilte. Krekelbosse klaagzangen’)
deze prachtigste chaos, de mooiste moeder, de dulste geliefde en de verdrietigste, deze stad die ik heb doorzworven in steeds wijdere kringen zonder er ooit de weg te hebben leren kennen, en die ik op tal van plaatsen heb bewoond zonder er ooit thuis te zijn geweest, geliefdste geliefde, Heimwee naar Babel, Mijn Mooiste Jaren.
