Er bloeit iets in Brussel. Meer en meer stadslandbouwprojecten zien het licht. Vrijdagmiddag wijdde het Vlaams-Nederlands huis deBuren een Cook & Look-sessie aan landbouw in de stad. Op het menu stond een presentatie, de Amerikaanse documentaire Growing Cities en een lunch op basis van oesterzwammen uit Tour en Taxis. Een overzicht van enkele Brusselse initiatieven.
Stadslandbouw kan breed gedefinieerd worden. Noémie Benoit-Heyvaert, experte in integrale duurzaamheid en innovatiestrategieën, legde in een soortement Engels uit dat het gaat om landbouwproductie in, om en buiten de stad, bestemd voor de stedelijke bevolking. Gezien de beperkte ruimte en de vele andere functies in de stad zijn de meeste stedelijke projecten kleinschalig. Hun aantal neemt echter toe. De voordelen zijn dan ook velerlei. Denk aan voedselzekerheid in tijden van bevolkingsgroei, kansen voor werkgelegenheid, sociale cohesie en integratie, weten waar het voedsel vandaan komt en daardoor bewuster consumeren van gezonde, verse levensmiddelen, vermijden van overbodige voedselkilometers, plezier en kennisdeling.
Ongelooflijk eetbaar
Wie wil er niet smullen van tomaten, aardbeien of basilicum van eigen kweek? Moestuintjes en balkons zijn uitermate geschikt om zelf te wroeten in de aarde en het wonder van een groeiend gewas te aanschouwen. In het gewest zijn er tientallen volkstuinen, die door vzw Le Début des Haricots gebundeld zijn op de website Stadsmoestuinen. Van 10 tot 17 mei 2015 organiseert Leefmilieu Brussel een week van de open moestuinen, waarin je tuinen kunt bezoeken en inspiratie opdoen. Sinds 2012 is er een moestuin op het balkon van de Koninklijke Bibliotheek van België. Andere daktuinprojecten staan op de website Potage-toit. Bijenkorven vind je ook op steeds meer gebouwen en in stadsparken, zodat de organisatie Apis Bruoc Sella zowaar waarschuwde voor de gevolgen voor het ecosysteem van een teveel aan honingbijen. Ook de openbare ruimte kan omgetoverd worden in een moestuin: straten, parken, schoolpleinen, braakliggende gronden, spoorwegterreinen. Het Britse initiatief Incredible edible vond in 2013 navolging in Schaarbeek.
Schapenkaas, frambozen en krekels
Heuse stadsboerderijen heb je ook in Brussel. La Ferme du Chant des Cailles is een participatief landbouwproject in de wijk Logis Floréal in Watermaal-Bosvoorde en produceert schapenkaas, groenten en kruiden. Fruit-time van Michel Proye is een zelfpluktuin in Neerpede met snijbloemen, frambozen, aardbeien en ander kleinfruit. Op het dak van een voedingshal op het terrein van het slachthuis in Kuregem ontstaat een commerciële stadsboerderij met een oppervlakte van 4.000 m², waarvan 800 m² serres. Dit jaar zou er een eerste lading lokale groenten moeten groeien. Sinds de zomer van 2014 produceert PermaFungi op de site van Tour en Taxis verse oesterzwammen en kweekkits, op basis van koffiedik dat opgehaald wordt met de fiets. Little Food in Sint-Gillis is de eerste krekelkwekerij van het land en beschikt over een aquaponirisinstallatie, die de kweek van vissen combineert met de teelt van groenten zonder aarde.
Korte keten en onlineplatforms
Allerhande initiatieven willen de kloof tussen producent en consument verkleinen. Bij een CSA-bedrijf, zoals De Klepper in Wolvertem, op slechts 15 km van de Grote Markt van Brussel, betalen burgers de landbouwer jaarlijks lidmaatschapsgeld om de productiekosten van de boerderij te kunnen dekken. In ruil ontvangen ze een wekelijks oogstaandeel in de vorm van zelfoogst of pakketten. Efarmz.be is een Franstalige webshop voor biologische en artisanale producten, die in Brussel, Waals- en Vlaams-Brabant, Bergen en Namen aan huis levert. La Ruche Qui Dit Oui (de bijenkorf die ja zegt) is een concept dat overgewaaid is uit Frankrijk. Je koopt via een website rechtstreeks bij lokale producenten en gaat je bestelling afhalen op een wekelijkse markt bij het kraam van de boer zelf, bijvoorbeeld in Vorst, Oudergem of in Tour en Taxis. Ten slotte staat Fermet nog in de steigers. Ook op die online boerenmarkt bestel je rechtstreeks bij een lokale producent, die een eerlijke prijs ontvangt, de helft van wat de klant betaalt (in de supermarkt is dat maar 20%). Het platform mikt in de eerste fase op Antwerpen, Gent en Leuven.
