Sinds jaar en dag wordt Afrikaanse literatuur gepromoot in Brussel, maar de grote toestroom blijft uit. Hoe komt dit? Omdat we deze boeken niet in onze bibliotheken vinden? Of is er meer aan de hand? Brusselblogger Willemjan ging op onderzoek.
‘Things Fall Apart’ uit 1958 van de Nigeriaanse schrijver Chinua Achebe was een van de eerste Engelstalige Afrikaanse romans die over heel de wereld geprezen werd. Het werd gesmaakt door de generaties voor ons. Lieve Joris en David Van Reybrouck hebben de laatste decennia succes geoogst met hun boeken over Afrika, maar jongeren in Brussel zijn niet of nauwelijks geïnteresseerd in literatuur van Afrikaanse schrijvers.
Brussel is als hoofdstad van Europa de plaats om Afrikaanse literatuur te promoten. Dat weet de ngo CEC (Coopération par l’Éducation et la Culture), die de laatste jaren de subsidiekraan opendraait voor Afrikaanse schrijvers.
Vaak zijn er in Afrika geen boekenwinkels en bibliotheken. De Afrikaanse schrijvers moeten het dus helemaal hebben van de diaspora en Europese geïnteresseerden. Toch is de strijd niet gemakkelijk. De Afrikaans-Europese schrijvers en de Afrikaanse schrijvers staan in de kou, ze krijgen hun boeken niet verkocht.
Een van de grootste schrijvers is Alain Mabanckou. Hij komt uit Congo Brazzaville en is professor in de VS. Zijn boeken zijn van topkwaliteit, geënt op het dagelijkse leven in Afrika. Toch geraakt hij niet binnen in de ‘Academie Française’ in Frankrijk, dat aangeschreven staat als het hoogste niveau voor Franstalige schrijvers. De reden hiervoor is dat hij te veel de realiteit weergeeft van Centraal-Afrika.
Een andere bekende schrijver van Belgisch-Congolese oorsprong is In Koli Jean Bofane. Hij schreef ‘Congolese Wiskunde’ en ‘Congo Inc’, twee internationale kaskrakers, maar hoeveel mensen hebben deze boeken in Brussel gelezen? Niet veel.
Het is dus duidelijk dat, ondanks de vele investeringen in Centraal-Afrikaanse literatuur in Brussel, de markt nog altijd zeer klein is, zeker omdat er zo weinig naar het Nederlands wordt vertaald. Dat is zeer spijtig omdat deze boeken vaak een uniek inzicht geven in de samenleving van Centraal-Afrikaanse landen waar het in België allemaal om te doen is.
De Belgische diplomatie draait rond Centraal-Afrika en ook ons buitenlands beleid. Dat wil zeggen dat we zoveel mogelijk moeten investeren in deze gebieden en dat begint bij de literatuur te lezen van die landen.
Ik pleit voor een culturele herwaardering van het Centraal-Afrikaanse boek. Er is voor ieder wat wils, je zal zeker niet bedrogen uitkomen. Centraal-Afrikaanse literatuur is hot wereldwijd, waarom dan niet in Brussel?
En we spreken dan nog over de bekende schrijvers, terwijl er in Brussel een heel netwerk is van Afrikaanse schrijvers met een kleine oplage. Het laatste is dus zeker nog niet gezegd over de Centraal-Afrikaanse literatuur.
Willemjan is blogger. Bekijk zijn werk op Facebook en op zijn website.
