Vorig jaar in februari maakte kunstenaar Thomas Dielman (44) zijn intrede op deze blog. Hij toont in zijn artikelenreeks niet alleen de stillevens die hij in Brussel maakte, maar vertelt er ook het verhaal bij. Vaak wandelt hij door de stad met zijn hond Spikey totdat hem iets bijzonders in het straatbeeld opvalt. Hij beschrijft zijn ontdekkingen met oog voor detail en een bijzonder goed ontwikkeld gevoel voor kleuren. Hij laat hun poëtische namen graag weerklinken: napelsgeel, mintgroen, ultramarijn, mummiebruin, kersenrood, ravenzwart. De stad wordt volledig ontdaan van haar – vermeende – grijze karakter. “Negentig procent van wat ik doe, is kijken. Tien procent is schilderen.”
We ontmoeten de kunstenaar op een milde, regenachtige winterdag in de Sint-Katelijnewijk, waar hij woont. Aangezien er in café Monk geen tafeltje vrij is, zakken we af naar Au Laboreur. We hebben het over de oorsprong van zijn artistieke werk. Tekenen en schilderen deed hij van jongs af aan. In de tekenschool van Borsbeek bracht hij mooie momenten door. “Het was een hobby. Het kwam geen moment in mij op om erin verder te gaan. Ik had ook geen kunstenaars in de familie.” Pas toen hij na zijn studie rechten merkte dat aan de balie pleiten niets voor hem was, waagde hij alsnog zijn kans aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Hij slaagde voor het toelatingsexamen en hing er vier jaar rond. “Dat zoiets kon en dat ik dat durfde! Er ging een nieuwe wereld voor me open.” Zijn studie bekostigde hij door broodjes te smeren in de kantine van de academie.
Hij ontwikkelde in de loop der jaren een voorliefde voor stillevens. Daarvoor was hij verloren gelopen in de mogelijkheden van abstracte kunst. Hij heeft ook nog portretten gemaakt. “Het stilleven is een oud genre. Schilders beelden voorwerpen haarfijn af om materiële rijkdom te etaleren of net de vergankelijkheid van aardse bezittingen te tonen. Maar ik zie het vooral als een manier om met vorm en kleur te spelen. Zoals een kok kruiden heeft, zijn kleuren mijn ingrediënten.” Door te schilderen kan hij een wereld op klein formaat creëren. Hij observeert de kostbare, fragiele werkelijkheid om zich heen, en tracht er op doek een verhevigde weergave van te maken. “Er is zoveel te zien, als je goed kijkt. Negentig procent van wat ik doe, is kijken. Tien procent is schilderen.”
Van schilderen kan hij niet leven. Hij werkte jaren voor Actiris en is nu aan de slag als jurist bij de Liberale Mutualiteit, waar hij wetteksten rond bijvoorbeeld de coronapremies vulgariseert en in het computersysteem invoert. Hoe spijtig vindt hij het dat van zijn passie niet zijn beroep heeft kunnen maken? De luxe van een atelier heeft hij niet. Thuis rolt hij zijn doeken op onder zijn bed. Hij ziet ook voordelen: het kantoorwerk geeft vaste grond onder de voeten. Het structureert zijn dag en bezorgt hem een vast inkomen. “Kunst is met jezelf bezig zijn. Je kunt je er helemaal in verliezen. Het kan een ongezonde obsessie worden.” Al haast hij zich om te zeggen dat creativiteit ook een antidotum is tegen negatieve gevoelens zoals een depressie. “Je zet tenslotte iets op de wereld dat er anders niet zou zijn geweest.”
Over naar de wereld van de hedendaagse kunsten, een markt waarin de kunstenaar zich moet kunnen verkopen. Een spannend, maar ook meedogenloos schouwspel, waarin galeriehouders, veilinghuizen en kunstverzamelaars en -speculanten een wilde dans opvoeren. Dielman heeft het moeilijk met het kunstwerk als product en de zeer competitieve omgeving. “De vraag is kleiner dan het aanbod. Kunstenaars vissen in dezelfde vijver en worden voortdurend in wedstrijden tegen elkaar opgezet. Je moet ook in het format passen en jezelf steeds verantwoorden. Het vraagt ontzettend veel uithoudingsvermogen om erin te blijven geloven. Grote namen als Luc Tuymans nemen een zeer groot deel van de koek in.”
Voor de reeks die hij publiceert op BrusselBlogt, ontdekte hij het plezier van het schrijven. Hij herneemt eerdere wandelingen en beschrijft plaatsen die hij opmerkelijk vond. Zijn stillevens maakt hij op basis van een foto die hij onderweg maakt. Brussel inspireert hem. “Toen ik hier vanuit Antwerpen aankwam, voelde ik me een buitenstaander. Daarom heb ik me verdiept in de geschiedenis. Alles wordt zo veel rijker als je verleden en heden met elkaar kunt verbinden.” Het gevoel op vakantie te zijn, heeft hij in Brussel nog altijd door de Franse taal, maar intussen heeft hij veel oriëntatiepunten. De stadslucht maakt hem ook vrij. “Ik kies met wie ik omga. Ik hou van de anonimiteit, het gevoel alleen te zijn, omringd door andere mensen.”
Een van de thema’s van Dielman is het onvermogen om tot echte communicatie te komen. Hij herinnert zich in dat verband oppervlakkige feestjes met vrienden in Antwerpen. “Het ging om de schone schijn. Tonen welke dure schoenen je hebt gekocht of opscheppen over je tweede huis in Portugal. Ik kon me in dat gezelschap nooit kwetsbaar opstellen. Tot ik er genoeg van had. Ik leerde terugvechten en eiste respect op.” Vriendschappen zijn gesneuveld, maar hij leeft nu naar eigen zeggen bewuster, in een grotere wereld. Hij heeft in zijn echtgenoot Henry een lieve partner gevonden. “Hij kookt, ik doe de afwas.” Spikey, een geadopteerde straathond uit Spanje, vervolledigt het gezin.
Wat brengt de artistieke toekomst? Dielman wil meer exposeren. Hij is blij met zijn samenwerking met Kunst in Huis, een uitleenbibliotheek voor kunstwerken van hedendaagse Vlaamse kunstenaars. Wie het werk niet wil teruggeven, kan het ook kopen. De artiest krijgt een groter aandeel dan bij een galerie. “Ik hou van het contact met het publiek. Kunst is ook een middel om met mensen in dialoog te treden.” Een nieuwe reeks staat ook op stapel, waarin hij in tekst en beeld verslag uitbrengt van de wandeling die hij maakt van thuis naar het werk – 17 straten lang – en vertelt over alles wat door zijn hoofd gaat. De kunstenaar houdt zijn ogen wijd open en mijmert over wat hij ziet. De veelkleurige werkelijkheid.
Je vindt de Brusselse verhalen en stillevens van Thomas Dielman op BrusselBlogt.
