Sarah Kaerts en Thomas Sennesael
Een huis waarin je de pakketbootstijl herkent, waarvan het ruime aantal kamers geniet van een overvloed aan licht en waarvan de indeling en afwerking vakmanschap en liefde uitstralen, dat is de Brusselse villa Vandevelde. Uitzonderlijk is deze privéwoning de komende drie dagen (14 – 16 mei: reservatie verplicht!) te bezoeken. Een unieke kans voor wie een voorliefde heeft voor zorgvuldig samengestelde interieurs. Ik viel alvast voor het hamam-gevoel dat de ruime, ronde badkamer in blauwe mozaïeksteentjes bij me opriep.
De villa in kwestie, geklasseerd als historisch erfgoed sinds 2006, veranderde sinds de bouw door architecten Blomme vlak voor Wereldoorlog II, slechts enkele keren van eigenaar. Het interieur werd in de jaren negentig volledig gerestaureerd in art-decostijl en terwijl we door de kamers dwalen, is het niet moeilijk ons in te beelden dat doorheen de jaren de tijd is blijven stilstaan.
De aanwezige specialiste art deco vertelt ons gepassioneerd hoe bijzonder België is, aangezien het Belgische art-deco-patrimonium, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk – waar zij haar thuisbasis heeft – de drie grote stromingen binnen de art deco verenigt.
Adrien Blomme en de art deco in België
De villa Vandevelde in Ukkel is één van de laatste realisaties van architect Adrien Blomme, met zoon Yvan, uit 1936. Met haar strakke lijnen en schaarsheid aan decoratieve elementen zit ze dicht bij het modernisme.
Toen in 1925 de art-decostijl na de Internationale Tentoonstelling in Parijs doorbrak, waren de nieuwe geometrische vormen niet genoeg om het publiek te overtuigen en betoveren. Josephine Bakers bananenjurk en erotische verschijning brachten de hoofden pas goed op hol. België was bij uitstek een land waar de bourgeoisie streefde naar plezier, glamour en ontspanning, en art deco leende zich daar volop toe: hoewel de luxe van de belle époque van voor de vreselijke oorlog, die ons land haast van de kaart had geveegd, ingetoomd werd (België, slachtoffer van Europa), bleef decoratie wel aanwezig. De zigzagpatronen, de snelle auto’s, de verfijnde sigaretten, de luxueuze cruises, de klievende stoomtreinen, de swingende jazz, de verleidelijke cinema, de luxehotels en de geëmancipeerde vrouwen met korte carrécoupes die de charleston dansten in soepele jurken symboliseerden een moderne levensstijl en een terugkeer van het goede leven.
Le Corbusier en het modernisme hadden een heel ander programma, eentje van iedereen wonen op dezelfde manier, zeg maar het uitwissen van de sociale klassen.
Als Blomme in 1936 deze villa Vandevelde ontwerpt voor een rijke industrieel, mengt hij de modernistische grammatica soepel met die van de art deco. Een heel mooi voorbeeld dat ook de onvermijdelijke overgang naar het modernisme illustreert.
Het gaat mijn petje te boven, maar wanneer ik naar de imposante eettafel kijk, krijg ik meteen de nodige info over maker, strekking, atelier, houtsoort, … Maison Dominique.
Ik weet wat ik mooi vind en helaas ook hoeveel geld er in mijn portemonnee zit. Dus laat ik vooral de overvloed aan schoonheid op me inwerken en lees ik later in het persbericht nog dat de ‘Nicolle’ speeltafel van Jacques-Émile Ruhlmann is, en dat er vloerlampen zijn van Fontana Arte en Félix Agostini.
Ik durf er alvast amper over het tapijt te lopen, maar doe het ten slotte toch over de randjes, want de hout-en-koperkleurige klok op de schouw, geflankeerd met twee turquoise vazen, schreeuwt om mijn aandacht.
Je kan op bezoek gaan uit interesse voor het huis en voor het art-decomeubilair, maar wie drie vliegen in één klap wil slaan, gaat óók voor de collectie kunstwerken die de huidige eigenares doorheen jaren van passie en toewijding verzamelde.
Hoewel er ook een Ensor en een Spilliaert en een mooie Khnopff hangen, ben ik alvast fan van een werk van Walter Sauer en van eentje van Jeanne Hovine.
Ook uit de twintigste eeuw, maar minder mijn ding, is de Anselm Kiefer. Voor het kleurenpalet van de Piero Dorazio, ben ik wel warm te krijgen.
Maar mijn mening doet er in dit geval niet toe. U kan gewoon zelf uw kans wagen. Er zijn nog enkele plaatsjes vrij voor een bezoek. Uniek in zijn soort, want het zijn de enige drie dagen waarop u het familiale huis, in combinatie met de collectie kunstwerken én het art decomeubilair, kan bezoeken.
De geschatte waarde op de kaartjes bij verschillende werken en meubels, herinneren je er immers aan, dat een groot deel van het interieur en de kunstcollectie na deze drie opendeurdagen een nieuwe eigenaar zal zoeken.
Voor de veiling van de Moderne en Hedendaagse Kunstcollectie kan u op 5 juni 2025 in Parijs terecht.
Het art-decodesign volgt in november, eveneens in Parijs.
Ik probeer te wennen aan de gedachte dat deze zorgvuldig verzamelde collectie binnenkort uit elkaar zal vallen, maar ben tegelijkertijd enorm dankbaar dat de eigenaars en Artcurial, die de veiling organiseert, ervoor kozen om in het kader van de honderdste verjaardag van de art deco, de werken in de oorspronkelijke setting te tonen aan publiek, zowel voor potentiële bieders als voor liefhebbers van kunst, interieur en architectuur.
Wens je een bezoek te brengen?
Dat kan na reservatie via belgium@artcurial.com
De expo loopt van 14 mei tot 16 mei 2025 (10u – 18u)
Meer info en persbericht vind je hier.
Zin in meer?
Ga dan ook naar het eveneens prachtige huis en museum Van Buuren, waar momenteel in het kader van 50 jaar museum en 100 jaar art deco de expo ‘Around Art Deco. Beeldhouwkunst uit het Interbellum’ te bezoeken is. (gratis toegang via museumPass of Brussels card)
