Pieter-Jan De Grieck woont in Mechelen en heeft een zwak voor Schotse whisky. Gewapend met de Bongo-bon Bier, wijn en cocktails waagde hij zich aan een degustatie in La Boutique du Chemin in Stokkel.
Een gezellige, ouderwetse boekhandel, zo’n sfeer straalt La Boutique du Chemin uit: een smal, volgestouwd winkeltje, uitgebaat door iemand die van zijn hobby zijn beroep heeft gemaakt. Alleen vind je hier geen boeken, maar wel wijn, whisky en andere geestrijke dranken. Achterin doet de toonbank simultaan dienst als toog voor degustatiesessies.
Wanneer we op een grijze namiddag de winkel binnenstappen, waait een zachte Limburgse tongval ons tegemoet. Ludo is een gepensioneerde Hasselaar, ooit in Brussel aanbeland door de liefde en er niet meer weggegaan. Zijn tweede liefde – de wijn – leidde hem na zijn pensioen, intussen zes jaar geleden, naar Le Chemin des Vignes, een drankenhandel met vestigingen in Ukkel en Sint-Pieters-Woluwe (Stokkel). Hij verdiepte er zich in de wereld van de whisky en kan zich intussen ook op dat vlak een echte kenner noemen.
De Bongo-bon die ons hiernaartoe bracht, belooft een degustatie van vijf glazen whisky per persoon plus een bord hapjes. Wat we op voorhand niet wisten, is dat dit niet zomaar een drankenhandel is, maar een zaak gespecialiseerd in exclusieve whisky’s. Door de wat rommelige inrichting en Ludo’s gemoedelijke babbel voel je je hier echter ook als occasionele en niet overdreven bemiddelde whiskydrinker meteen op je gemak.
Van blended tot single cask
Zo’n 90 à 95% van de whisky’s die wereldwijd verkocht worden, vertelt Ludo, zijn blended whisky’s: mengelingen van malt whisky – vaak van verschillende distilleerderijen – en goedkopere graanwhisky. Johnnie Walker, William Lawson’s, Chivas Regal, iedereen kent ze wel. Maar bij La Boutique du Chemin zal je ze niet aantreffen. Een beetje whiskyliefhebber zweert immers bij single malt: malt whisky afkomstig uit een en dezelfde distilleerderij.
Maar ook voor de single malts die je doorgaans in de supermarkt of in de gemiddelde drankenhandel vindt, ben je hier aan het verkeerde adres. Echte fijnproevers gaan volgens Ludo voor single cask: whisky die niet alleen uit een en dezelfde distilleerderij, maar ook uit een en hetzelfde vat komt. Elk vat whisky heeft zijn eigen, unieke smaak. De master blenders van de distilleerderijen mengen de inhoud van verschillende vaten met elkaar om de vertrouwde smaak van hun whisky voor het grote publiek min of meer constant te houden. De meeste single malts die je in de handel vindt, zijn dergelijke mengelingen van malt whisky uit verschillende vaten, weliswaar uit dezelfde distilleerderij.
La Boutique du Chemin gaat er prat op dat al haar whisky’s single cask zijn. Daarnaast zijn ze ook allemaal non-chill-filtered en non-coloured. Koude filtering en kleuring (door middel van karamel) zijn bedoeld om de whisky er beter te doen uitzien, maar hebben volgens kenners een nefaste invloed op de smaak.
Koffiebonen en smakeloze koekjes
We gaan van start met een Auchentoshan van 12 jaar oud. Een lekkere en vrij zachte whisky, afkomstig uit de Schotse Lowlands. Nummer twee is een Mortlach van 18 jaar oud. En dan haalt Ludo een fles Dailuaine van 21 jaar van de plank. Deze weinig bekende distilleerderij brengt geen flessen onder haar eigen naam op de markt maar levert alleen aan firma’s die blended whisky maken, met name Johnnie Walker. Een onafhankelijke bottelaar kocht toch een aantal vaten op en bottelde ze zelf, en dat levert een pittige single malt op. Ook behoorlijk pittig is de MacAllan van 25 jaar oud die we daarna geserveerd krijgen. Zijn volle en complexe smaak vult de mond. De vijfde whisky is een voortreffelijke Benrinnes van 23 jaar oud. Al deze whisky’s hebben een alcoholpercentage van 43 à 46%. Als je er een fles van wil kopen, mag je diep in de buidel tasten: ze hebben een prijskaartje van 73,50 euro (voor de Mortlach) tot 154,40 euro (voor de MacAllan).
Het beloofde bord hapjes blijkt zich te beperken tot een schaaltje koffiebonen en veeleer smakeloze koekjes. Dat de koekjes smakeloos zijn is de bedoeling: net als de koffiebonen helpen ze tussen twee glazen whisky de smaak in de mond te neutraliseren.
Af en toe komt een klant de winkel binnen en dan verdwijnt Ludo voor tien minuten om hem of haar geduldig zijn deskundige advies te verstrekken. Gelukkig is er op zulke momenten Julien, de enthousiaste winkelhulp die het van hem overneemt. Wanneer een groepje Franstalige Brusselaars arriveert voor een eigen degustatiesessie wordt het erg druk in de krappe ruimte achterin de winkel – maar des te gezelliger.
Alcoholpercentage: 58,20 %
Misschien ligt het aan feit dat wij maar met zijn tweeën zijn en de Bongo-bon voor drie personen bedoeld is of aan het feit dat Ludo en Julien de tel zijn kwijtgeraakt, maar de proeverij stopt niet met vijf glazen. Net als we dachten afscheid te nemen, worden we verwend met een Ben Nevis van 18 jaar oud, gerijpt op een sherryvat, met een alcoholpercentage van maar liefst 55%. Hiermee betreden we het domein van de cask strengths: whisky die niet werd aangelengd en die als het ware rechtstreeks vanuit het vat de fles is ingegaan. Ludo raadt aan alle whisky’s, ook cask strengths, eerst puur te proeven, en er dan met een pipet een of twee – niet meer – druppels water aan toe te voegen om de aroma’s volledig vrij te maken. Meer water toevoegen zou een doodzonde zijn.
Na een Aultmore van 15 jaar oud – opnieuw cask strength en vrij zeldzaam, omdat ook deze distilleerderij haast uitsluitend whisky voor blends produceert – schenkt Ludo een Clynelish in van 17 jaar, ditmaal met een alcoholpercentage van 58,20 %. Voor weinig geoefende drinkers als wij is het niet eenvoudig het smakenpalet van al die exquise whisky’s uit elkaar te houden. Zeker niet als de alcohol, ondanks de beperkte hoeveelheden, langzaam maar zeker haar werk begint te doen.
Terwijl Ludo een Caperdonich van 20 jaar uitschenkt en wij op een koffieboon knabbelen, vertelt hij dat La Boutique du Chemin niet enkel op fijnproevers mikt, maar ook op collectioneurs en zelfs op investeerders. Af en toe koopt hij bij onafhankelijke bottelarijen loten op van distilleerderijen die intussen niet meer bestaan. Caperdonich is er zo een. Deze distilleerderij bracht nooit onder eigen naam flessen op de markt, werd in 2002 gesloten en acht jaar later tot de grond afgebroken. Het enige wat rest, zijn een aantal vaten die vóór de sluiting door een bottelaar werden opgekocht. De fles waar wij van mogen proeven, bevat whisky die in 1992 in Caperdonich werd gedistilleerd en in 2013 door bottelaar First Editions werd gebotteld. Voor 108 euro is zo’n fles van jou. Als je ze lang genoeg bijhoudt, bestaat de kans dat ze (veel) meer waard wordt. Leuk, maar wij kopen onze whisky liever om er meteen van te genieten.
Wanneer we na whisky nummer tien – een Glenlivet van 20 jaar oud, gerijpt op een sherryvat – eindelijk afscheid nemen en met een wat glazige blik de deur uitstappen, is het al donker buiten. Van al die boeiende informatie en hemelse smaken heeft een mens honger gekregen. De friet met andalouse van Friterie Charles op het Dumonplein smaakt merkwaardig goed.
La Boutique du Chemin (Orbanlaan 219, 1150 Sint-Pieters-Woluwe) is open van dinsdag tot zaterdag, van 10.30 u tot 18.30 u. De winkel organiseert op regelmatige basis degustaties.
