Elke laatste vrijdagavond van de maand palmen fietsers wereldwijd de straten in voor een fietstocht in hun stad. Het belangrijkste doel? Bewust maken van de kwetsbaarheid van fietsers in de drukke straten van steden die tientallen jaren geleden in een autoparadijs werden omgevormd. De Kritische Massa, zoals de beweging heet, is intussen al 19 jaar actief in Brussel. Een ooggetuigenverslag van de laatste sessie vorige vrijdag.
Na een stop bij Place Meiser, waar een fietser eerder deze maand bijna omkwam na een aanrijding door een vrachtwagen, klom het kwik naar ongekende hoogten. Niet enkel vanwege het mooie weer, maar ook omdat de politie erbij was en ons vriendelijk verzocht verder te gaan. Op de Montgomery-rotonde (een nachtmerrie voor fietsers en voetgangers) waren twee autobestuurders, respectievelijk in een Porsche Cayenne en een Porsche Boxer, van mening dat ze genoeg van hun kostbare tijd hadden verloren omdat fietsers hun vrije weg versperden. Ze begonnen te roepen en te beledigen en bedreigden zelfs een man dat ze hem de volgende keer zouden ‘ombrengen’.
De politie werd zenuwachtig. Er werden foto’s genomen. Een politieagente verloor haar koelbloedigheid en begon een jongeman met een fototoestel weg te duwen. De agente, die waarschijnlijk nog steeds helemaal gestresseerd was na het bezoek van Trump, hield de jongeman ‘administratief’ aan en riep naar andere fietsers (we waren met meer dan 200!): ‘allez, vas-y rouler un peu’. Uit haar stem kon je opmaken dat ze geen grote affiniteit had met tweewielers. Misschien enkel tijdens het weekend. Na enkele diplomatieke interventies vertrokken de Porsche-jongens met brullende motoren. De fietsers (met rinkelende bellen) gingen iets drinken.
Het was niet het leukste en meest verheffende schouwspel waarvan ik getuige was, maar het brengt me op een paar punten die ik graag zou willen maken:
- De leuze ‘Je zit niet vast in het verkeer, je bent zelf het verkeer’ is (opnieuw) erg relevant in dit geval. Mensen worden vaak boos, zenuwachtig of beginnen te claxonneren wanneer je voor hen fietst, zelfs als je alleen bent. Niet allemaal natuurlijk, maar veel automobilisten worden helemaal gek omdat ze moeten wachten op een paar fietsers. En dat terwijl ze elke dag in het verkeer vastzitten, meestal alleen in hun auto, samen met duizenden andere auto’s. Waar is de logica?
- Dit soort incidenten is absoluut niet vatbaar voor herhaling, omdat het geen strijd is tussen auto’s en fietsen, maar tussen mensen. Ik zou gemakkelijk kunnen opteren voor de auto, omdat ik dan muziek kan beluisteren en in een zetel zit met airconditioning. Veel mensen kiezen echter voor de fiets omdat het snel, betrouwbaar, gezond en goed is voor de stad. Mensen onderschatten de kracht van duurzame mobiliteit als bepalende factor voor groei, betere luchtkwaliteit en minder maatschappelijke kosten.
- Je mag de automobilisten niet met de vinger wijzen. Ze worden in hun comfortabele positie geduwd, want ze krijgen van onze politici, die het hogere belang zouden moeten dienen, een geweldige bedrijfswagen en zelfs voorafbetaalde tankkaarten. Voeg daaraan toe de jaren van te weinig investeringen in het openbaar vervoer en fatsoenlijke fietspaden. Conclusie? Onze regeringen hebben ons in autoverslaafden veranderd.
- Last but not least: laten we geen ‘community’ van fietsers creëren, omdat we dan te veel op activisten lijken. Laten we spreken over ‘Brusselaars die de fiets gebruiken’. De fiets mag niet louter een symbool zijn voor hippies en groene jongens, want uiteindelijk zal iedereen kunnen genieten van de voordelen van een fietsstad.
Tot de volgende editie?
Critical Mass Brussels verzamelt elke laatste vrijdagavond van de maand om 18 uur aan de Naamsepoort. Meer info vind je op de Facebook-pagina.
Deze tekst verscheen eerder op de blog Lambyk. Kwinten Lambrecht schrijft er over Brussel, communicatie, duurzaamheid, mobiliteit en een vleugje politiek. De vertaling uit het Engels is van BrusselBlogt.
